16.4.09

Ο «Γολγοθάς» του ελληνικού blogging


Το μέλλον της επικοινωνίας μέσω των blogs στην Ελλάδα επαφίεται, μεταξύ άλλων, στην εκδίκαση δύο σημαντικών υποθέσεων που αναμένεται να δημιουργήσουν κρίσιμα δεδικασμένα. Το kathimerini.gr συνάντησε δύο εμπλεκομένους σ' αυτές τις υποθέσεις, τον blogger Αντώνη Τσιπρόπουλο και τον δικηγόρο Βασίλη Σωτηρόπουλο. Για να μην ξεχνάμε, «μέρες που είναι…»
Η πρόσφατη αγωγή του νομάρχη Πειραιά, Γιάννη Μίχα εναντίον του πρώην υφισταμένου του κ. Μιχάλη Αγγελόπουλου, επανέφερε στη μνήμη αρκετών την υπόθεση του Αντώνη Τσιπρόπουλου, ιδιοκτήτη του www.blogme.gr που μηνύθηκε από τον Δημοσθένη Λιακόπουλο για δυσφήμιση δια του Τύπου. Και οι δύο δίκες έχουν...


πάρει αναβολή με την υπόθεση Τσιπρόπουλου να μνημονεύεται τόσο σε αρκετές γωνιές της ελληνικής blogo-σφαιρας, όσο και σε ημερίδες που αφορούν τα social media και τις διαδικτυακές προοπτικές τους. Η έκβαση αυτών των υποθέσεων, ανεξάρτητα από τους ισχυρισμούς των διαδίκων και των απαιτήσεων τους, έχει σημασία για το πλαίσιο της επικοινωνίας μέσω των blogs. Που βρίσκονται τα όρια ενός post σε ένα blog, τι σημαίνει φορέας παροχής υπηρεσιών και ποιες οι ευθύνες που φέρει, επωνυμία ή ανωνυμία(;), τι πρέπει να γνωρίζει ο Έλληνας blogger, ποιοι νόμοι εφαρμόζονται στο Διαδίκτυο κλπ…

Αυτές είναι μερικές από τις ερωτήσεις που θέσαμε στον Αντώνη Τσιπρόπουλο και τον νομικό σύμβουλο του Μιχάλη Αγγελόπουλου, κ. Βασίλη Σωτηρόπουλο, ερωτήσεις που χρειάζεται να επανέρχονται και να επαναδιαπραγματεύονται στο εξελισσόμενο διαδικτυακό περιβάλλον. Τόσο η δικαστική όσο και η νομοθετική εξουσία έχει υποχρέωση, νομική και, κυρίως, ηθική να εγγυάται την ποιότητα της «κοινωνίας της πληροφορίας» και των επαγγελιών της.

Εντιμη η υπογραφή στα blogs, μη υπαγορεύσιμη νομικά

Μιλώντας με τον δικηγόρο Βασίλη Σωτηρόπουλο, ο οποίος δραστηριοποιείται σε υποθέσεις που αφορούν διαδικτυακές διενέξεις και διατηρεί το blog νομικού ενδιαφέροντoς elawyer.blogspot.com, καθίσταται σαφές ότι η φύση του Διαδικτύου ως μέσου είναι ιδιαίτερη. «Οι γενικοί νόμοι περί Τύπου δεν έχουν εφαρμοστεί στο Διαδίκτυο. Υπάρχει απόφαση του Αρείου Πάγου που λέει ότι δεν εφαρμόζεται η αντικειμενική ευθύνη που ισχύει για τον Τύπο. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, δεν έχει κριθεί -ακόμη- ότι πρέπει να ακολουθηθούν τα ποσά αποζημίωσης που ισχύουν στη σχετική νομολογία. Τίποτε, ωστόσο, δε σημαίνει ότι στο μέλλον αυτό μπορεί να αλλάξει», εξηγεί ο κ. Σωτηρόπουλος και συνεχίζει: «Επειδή το Διαδίκτυο είναι τηλεπικοινωνιακό μέσο δεν εφαρμόζονται μόνο οι κανόνες ελευθερίας του λόγου αλλά και οι κανόνες που αφορούν στο απόρρητο των επικοινωνιών. Όταν, δηλαδή, κάποιος γράφει ανώνυμα δεν επιτρέπεται να γίνει άρση του απορρήτου, παρά μόνο από τις περιπτώσεις που ρητά προβλέπει ο νόμος -όπως η εκβίαση-».Μέχρι τώρα οι περισσότερες υποθέσεις που αφορούν συκοφαντική δυσφήμιση δεν έχουν «καταφέρει» την άρση του απορρήτου και έχουν καταλήξει στο αρχείο, προσθέτει ο Βασίλης Σωτηρόπουλος και επισημαίνει ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο «θέλει τα κράτη-μέλη σε κάποιες περιπτώσεις να προβλέπουν άρση απορρήτου».

Όταν η συζήτηση στρέφεται στο «δίλημμα» περί ανωνυμίας ή επωνυμίας ο κ. Σωτηρόπουλος απαντά ότι είναι θέμα επιλογής: «Θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ έντιμο κάποιος να υπογράφει αυτά που λέει…ωστόσο, η ανώνυμη καταγγελία σε μια δημοκρατική κοινωνία έχει τη λειτουργία της. Υπάρχουν οι τακτικές 'whistleblowing' σε διάφορες εταιρείες όπου ο εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα σε μια ειδική εσωτερική επιτροπή, ανώνυμα, -χωρίς να διακινδυνεύει τη θέση του-, να προβεί σε καταγγελία».

Από την άλλη πλευρά η υπόθεση της αγωγής Μίχα κατά Αγγελόπουλου, είναι η πρώτη υπόθεση που (α) εκδικάζεται ως προς το μίνιμουμ αποζημίωσης που ζητείται να εφαρμοστεί (σ.σ: και αφορά τη νομολογία περί Τύπου), (β) ο blogger είναι επώνυμος και δεν χρειάστηκε να γίνει άρση του απορρήτου και τέλος είναι η πρώτη φορά που υπάλληλος ασκεί κριτική στον πρώην εργοδότη του ο οποίος είναι δημόσιος λειτουργός.

«Ο νέος υπαλληλικός κώδικας περιλαμβάνει το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης που δίνει το δικαίωμα κριτικής στους δημόσιους υπαλλήλους», συμπληρώνει ο κ. Σωτηρόπουλος και καταλήγει: «Ωστόσο, εναπόκειται στην αυτοσυγκράτηση του καθενός και δεν χρειάζεται να γίνεται εργαλείο εκβίασης αλλά να αποτελεί εργαλείο διαφάνειας».

Τσιπρόπουλος: Η υποστήριξη συνεχίζει να υπάρχει

Αν και η εκδίκαση της υπόθεσης Τσιπρόπουλου έχει αναβληθεί τρεις φορές, ο Αντώνης λέει στο kathimerini.gr ότι η υποστήριξη από την ελληνική κοινότητα των blogs συνεχίζει να υπάρχει και υπομονετικά εξηγεί τι σημαίνει «aggregator» και τι έκανε όταν λειτουργούσε το blogme.gr. H ταξινόμησή των τελευταίων κειμένων ελληνικών blogs, ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμα από τους αναγνώστες, ήταν μία από τις λειτουργίες που επιτελούσε ο συγκεκριμένος ιστοχώρος. Η αναμετάδοση ενός κειμένου που σατίριζε τον θιγόμενο μέσω από το blogme στάθηκε η αφορμή για την μήνυση που επακολούθησε καθώς και για τη διαδικασία της αυτόφωρης σύλληψης, αντίθετης με το νόμο για αρκετούς.

«Nομίζω ότι αν είχε επικοινωνήσει (σ.σ.: η άλλη πλευρά) μαζί μου, θα ήμουν σε θέση να του εξηγήσω για την υπηρεσία αυτή που υπάρχει και στο εξωτερικό, θα καταλάβαινε και θα λυνόταν το πρόβλημα», επισημαίνει o Αντώνης Τσιπρόπουλος και θυμίζει ότι δεν είχε λόγο να κρυφτεί πίσω από την ανωνυμία. «Δεν θεωρώ ότι έκανα κάτι παράνομο, είχα τα στοιχεία μου online και συνήθως αναρτώ τα στοιχεία μου όταν κάνω κάτι παρόμοιο».

Πρόσφατη έρευνα της MRB για τα social media καταδείκνυε την υψηλή για τα ελληνικά δεδομένα επισκεψιμότητα/διάβασμα blogs (57,2%) παράλληλα με τον σχολιασμό σε blogs και site ειδήσεων (33,3%). Την ίδια στιγμή, αξιοσημείωτη ήταν η «κυριαρχία» των ειδήσεων/ενημέρωσης (40,3%) και πολιτικής/κοινωνίας (35%) στη θεματολογία των ιστολογίων που επισκέπτονται και διαβάζουν οι διαδικτυακοί περιηγητές. Η διαδικτυακή κοινωνικοποίηση -χωρίς να είναι εντελώς ξεκάθαρη- δείχνει δείγματα γραφής, γεγονός που δεσμεύει τις όποιες σχετικές δικαστικές αποφάσεις.

Αν και η θέση του Τσιπρόπουλου είναι «λεπτή» λόγω της δικαστικής εκκρεμότητας του, τον ρωτήσαμε αν πιστεύει στη γενίκευση μιας ενδεχόμενης δικαίωσής του. «Είναι σημαντικό να υπάρχει μια θετική έκβαση για τη δίκη. Το αντίθετο θα σταματούσε την πορεία της τεχνολογίας που σχετίζεται με τα social media. Θα αποθάρρυνε τον οποιοδήποτε να κάνει κάτι 'περισσότερο' απ' ότι υπάρχει στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό».

Δεν υπάρχουν σχόλια: