Κτηματολόγιο - 16 χρόνια φαγούρα...

Της ΧΑΡΑΣ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ
Στις 10 Οκτωβρίου κρίνεται η τύχη του πολύπαθου Κτηματολόγιου, που ξεκίνησε το 1995 και προχωρά με πολλά εμπόδια, έχοντας καλύψει περίπου το 9,4% της έκτασης της χώρας και το 39% του συνόλου των δικαιωμάτων (πλήρη κυριότητα, επικαρπία, ψιλή κυριότητα κ.λπ.) επί των ακινήτων της χώρας.
Η ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου θα...
αποφασίσει αν θα κάνει δεκτή ή όχι την πρόσφατη γνωμοδότηση του αρμόδιου τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, υπό τον κ. Αγγελάρα, που στην ουσία αμφισβητεί το νόμο 3316/2006 για την ανάθεση μελετών. Με καθυστέρηση τουλάχιστον τεσσάρων χρόνων και έπειτα από προληπτικό έλεγχο εκατοντάδων αναθέσεων μελετών, διαπιστώνει ότι διατάξεις του έρχονται σε αντίθεση με το κοινοτικό δίκαιο.

Σε περίπτωση που υιοθετηθεί η γνωμοδότηση δεν θα ακυρωθούν μόνο οι δύο συμβάσεις που καλύπτουν ένα μεγάλο μέρος του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης (Νεάπολη, Ευκαρπία κ.λπ.) και σημαντικές πόλεις της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης (Αλεξανδρούπολη, Ξάνθη, Καβάλα κ.λπ.). Δεν θα μπορέσουν να ολοκληρωθούν οι κτηματογραφήσεις σε 33 αστικά κέντρα, ενώ μπλοκάρονται οι διαδικασίες και σε περίπου 90 πόλεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η Αθήνα.

Πρόκειται για τον τρίτο διαγωνισμό για το Κτηματολόγιο, που είχε προκηρυχθεί το 2008. Λόγω της κοινοτικής χρηματοδότησης μέρους των εργασιών, είχε χωριστεί σε δύο φάσεις και η επιλογή αυτή ήταν η απαρχή για τις καθυστερήσεις και το μπαράζ των προσφυγών που εμποδίζουν τη συνέχιση του έργου ώς σήμερα.

Παρενέργειες θα υπάρχουν και στο διαγωνισμό για τους δασικούς χάρτες, που έχει προκηρυχθεί για τις 29 Σεπτεμβρίου και έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ, αλλά και στο νέο πρόγραμμα για 268 δήμους, συνολικού ύψους 111,2 εκατ. ευρώ, που δημοπρατείται στις 20 Οκτωβρίου.

Δεν είναι το πρώτο σοβαρό εμπόδιο που συναντά το Κτηματολόγιο, που ξεκίνησε το 1995 με καθυστέρηση 167 χρόνων από την ίδρυση του νεότερου ελληνικού κράτους και 159 έτη μετά το περίφημο διάταγμα του Οθωνα που όριζε ότι αρχίζει η κτηματογράφηση. «Σκόνταψε» σε καταπατήσεις δημόσιας γης και μικροσυμφέροντα ιδιοκτητών, αλλά κυρίως στο πολιτικό κόστος που συνεπάγεται το ξεκαθάρισμα σε διεκδικήσεις που ξεκινούν από το οθωμανικό δίκαιο. Δεκαέξι χρόνια αργότερα και παρά την έκδοση περίπου 4.000 νόμων και αποφάσεων, η Ελλάδα είναι το μόνο ευρωπαϊκό κράτος χωρίς Κτηματολόγιο. Δεν είναι τυχαίο ότι είναι το μόνο έργο που αναφέρεται στο Μνημόνιο με τη δέσμευση να ολοκληρωθεί ώς το 2020.

«Κάνατε το μισό έργο και δώσατε τριπλάσια από τα προβλεπόμενα κονδύλια», είχε πει στις 5 Οκτωβρίου 2001 ο τότε αρμόδιος επίτροπος Μ. Μπαρνιέ κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα. Η Ελλάδα είχε ζητήσει στο πλαίσιο του Β' ΚΠΣ 130 εκατ. ευρώ για να κτηματογραφήσει 35.000 στρέμματα και είχε ήδη απορροφήσει 276 εκατ. για μόλις 8.440 στρέμματα. Με αυτή την απόκλιση είχε ζητήσει την επιστροφή κοινοτικών πόρων ύψους 130 εκατ. ευρώ. Με πολλές προσπάθειες και μόλις στα τέλη του 2003 το Κτηματολόγιο είχε ενταχθεί και πάλι σε κοινοτικές χρηματοδοτήσεις με 120 εκατ. ευρώ, που τα επόμενα χρόνια δεν απορροφήθηκαν.

Τα νέα κοινοτικά κονδύλια αφορούσαν κυρίως τη δημιουργία ηλεκτρονικού αρχείου τίτλων ιδιοκτησίας, γι' αυτό στις αρχές του 2008, ύστερα από επτά χρόνια «πάγου», προκηρύχθηκε νέος διαγωνισμός και εγκαινιάστηκε το «κτηματόσημο». Οι ιδιοκτήτες σε 107 μεγάλους δήμους της χώρας προσήλθαν να υποβάλουν δηλώσεις για την περιουσία τους καταθέτοντας 35 ευρώ ανά δικαίωμα (20 ευρώ για βοηθητικούς χώρους) ώστε να χρηματοδοτήσουν στη συνέχεια τις κυρίως εργασίες του Κτηματολόγιου. Με αυτό τον τρόπο συγκεντρώθηκαν πάνω από 240 εκατ. ευρώ. Το λάθος έγινε με το διαχωρισμό των εργασιών σε δύο φάσεις και την προκήρυξη χωριστών διαγωνισμών για την καθεμία. Οι προσφυγές έπεσαν «βροχή», με αποτέλεσμα ακόμη και σήμερα η διαδικασία να έχει βαλτώσει. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η απαξίωση του υλικού που έχει συγκεντρωθεί και συντηρείται χάρη στις προσπάθειες των εργαζομένων στην κρατική εταιρεία «Κτηματολόγιο Α.Ε.».

Το νέο πακέτο θα υλοποιηθεί σε μία φάση, αν βέβαια δεν αμφισβητηθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο το θεσμικό πλαίσιο διενέργειας του διαγωνισμού. Αν ακυρωθεί ο νόμος, θα χρειαστεί να θεσμοθετηθεί νέος, που σημαίνει ότι το έργο θα μπει σε νέο τέλμα και δεν θα υπάρχει προοπτική ολοκλήρωσης ούτε το 2020. *

Εχουν καλυφθεί το 9,4% της έκτασης της χώρας και το 39% του συνόλου των δικαιωμάτων έπειτα από

4.000 νόμους και αποφάσεις
1.300 πράξεις την ημέρα

Πάνω από 60 εκατ. ευρώ είναι τα ετήσια έσοδα του σημερινού «κουτσουρεμένου» Κτηματολογίου και προέρχονται από την εξυπηρέτηση των ιδιοκτητών στις μεταβιβάσεις των ακινήτων τους, χωρίς να συνυπολογίζονται οι εισπράξεις που αφορούν το συναρμόδιο υπουργείο Δικαιοσύνης.

Από τα 96 κτηματολογικά γραφεία που αντικατέστησαν τα υποθηκοφυλακεία σε 333 προ-καλλικρατικούς δήμους καλύπτονται 3,6 εκατ. ιδιοκτησίες, που αφορούν περίπου 2 εκατ. δικαιούχους με 6,7 εκατ. δικαιώματα.

Με στοιχεία της κρατικής εταιρείας «Κτηματολόγιο Α.Ε.» από τα τέλη του 2003 οπότε λειτούργησαν τα πρώτα γραφεία έως σήμερα έχουν καταχωριστεί 1,23 εκατ. πράξεις. Αυτό σημαίνει ότι κάθε ημέρα γίνονται 1.300 πράξεις και εκδίδονται 12.000 πιστοποιητικά ή αναφορές.

«Αυτά και μόνον τα στοιχεία δείχνουν ότι το Κτηματολόγιο είναι ένα σημαντικό έργο για την ανάπτυξη της χώρας, τη διαφάνεια στην ιδιοκτησία και την εξυπηρέτηση των πολιτών», δήλωσε στην «Ε» ο Νίκος Λουλάκης, πρόεδρος του συνδέσμου εταιρειών γεωπληροφορικής και κτηματολογίου. «Εχουμε αποκτήσει πλέον τεχνογνωσία, έχουμε διδαχθεί από τα λάθη που ήταν αναπόφευκτο να γίνουν στην πιλοτική φάση και πλέον μπορούμε να προχωρήσουμε στη συνέχιση του Κτηματολογίου», πρόσθεσε και ανέφερε ότι η δημοπράτηση νέων προγραμμάτων θα δημιουργήσει 2-2.500 θέσεις εργασίας.
enet.gr