30.3.12

Ένα έργο τέχνης μετράει τον χρόνο...


Το τελευταίο έργο του 57χρονου Αμερικανού καλλιτέχνη Κρίστιαν Μάρκλι είναι επικό σε σύλληψη και διαστάσεις : έχει τίτλο «The Clock» (Το Ρολόι) και είναι ένα 24ωρο βίντεο αποτελούμενο από ... αποσπάσματα εκατοντάδων ταινιών στα οποία υπάρχει εικόνα ή γίνεται σαφής αναφορά στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ένα ρολόι ακριβείας που διηγείται μια ασαφή ιστορία. Οι θεατές παρακολουθούν τον χρόνο να περνάει μέσα από εικόνες, που ακόμα κι αν είναι άμεσα αναγνωρίσιμες, συνθέτουν μία νέα αφήγηση. Το βίντεο λειτουργεί επίσης και ως μία αυθαίρετη ανθολογία του κινηματογράφου. Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι ο Μάρκλι γεννήθηκε στην Καλιφόρνια και μεγάλωσε στην Ελβετία.
Έργα του βρίσκονται στις μόνιμες συλλογές των πιο σημαντικών μουσείων του κόσμου – ΜΟΜΑ Whitney, Centre Pompidou. Οι πρώτες του επιτυχίες αφορούσαν σε ηχητικά κολάζ από παλιούς δίσκους, τους οποίους αρκετά συχνά χάραζε εσκεμμένα προκειμένου να δημιουργήσει αυτό που έχει αποκαλέσει «ρυθμό καταστροφής».
Με τη χρηματοδότηση μιας λονδρέζικης γκαλερί ο Μάρκλι προσέλαβε έξι βοηθούς και τους ανέθεσε να παρακολουθούν ταινίες και να αντιγράφουν οποιαδήποτε σκηνή περιείχε την εικόνα ενός ρολογιού ή μια αναφορά σε συγκεκριμένη ώρα. - Σοφία Λόρεν στον Μάρλον Μπράντο : «Δεν μπορώ να εμφανιστώ στις 11 το πρωί με βραδινό φόρεμα».
Κάθε απόγευμα ο Μάρκλι έβλεπε τη «σοδειά» της ημέρας. Χρειάστηκαν έξι μήνες για να πειστεί ότι το υλικό που είχε συγκεντρωθεί επαρκούσε για την ολοκλήρωση του έργου. Και στρώθηκε στη δουλειά. Για τα επόμενα τρία χρόνια, επτά ημέρες την εβδομάδα εργαζόταν επί 10 – 12 ώρες εμπρός στον υπολογιστή του μοντάροντας και ξαναμοντάροντας ξανά και ξανά το υλικό του.
Σιγά – σιγά άρχιζαν να δημιουργούνται μοτίβα στην αφήγηση : άνθρωποι που ξυπνάνε από μεθύσι και σπάζουν ρολόγια, αργοπορημένοι ταξιδιώτες που τρέχουν να προλάβουν το τρένο, απογοητευμένες γυναίκες. Στις 07.14 ο Λίαμ Νίσον τηλεφωνεί στη Τζούλιαν Μουρ, που του έχει ετοιμάσει ένα πάρτι έκπληξη, για να της πει ότι έχασε την πτήση. Τέσσερα λεπτά αργότερα η Τζούλιαν Μουρ, αυτή τη φορά από το Far from Heaven, λέει σε έναν υπηρέτη : «Είναι σχεδόν 7.20 και ο κ. Γουάιτέκερ δεν τηλεφώνησε ακόμα». Όμως όπως στον πραγματικό χρόνο το μελόδραμα δεν κρατάει παρά μόνο μερικές στιγμές και εναλλάσσεται με σκηνές που, κατ επιλογήν του καλλιτέχνη, είναι «μπανάλ μεν, αλλά ενδιαφέρουσες αισθητικά».
Η πιο δύσκολη ώρα για να βρει εικόνες ήταν στις πέντε τα χαράματα όπου του έλειπαν 15 λεπτά, τα οποία αποφάσισε να γεμίσει με σκηνές από όνειρα. Η σκέψη ήταν ότι αν κάποιος παρακολουθούσε το «Ρολόι» στις πέντε το πρωί αυτό θα σήμαινε ότι είναι πέντε το πρωί και πιθανόν να κοιμάται ήδη και να βλέπει τα δικά του όνειρα.
Το «Ρολόι» έκανε την πρεμιέρα του το 2010 στην γκαλερί White Cube στο Λονδίνο και έκτοτε περιοδεύει σε διάφορα μουσεία του κόσμου. Το περασμένο καλοκαίρι ο Μάρκλει κέρδισε για το «Ρολόι», βραβείο του καλύτερου καλλιτέχνη και τον Χρυσό Λέοντα στην Μπιενάλε της Βενετίας. Το βίντεο είναι υπέρογκα μεγάλο και δεν χωράει σε ένα DVD, εξ ου και κυκλοφορεί με τη μορφή λογισμικού προγράμματος. Μέχρι στιγμής έχουν πωληθεί έξι κόπιες του προγράμματος σε έξι μουσεία, ενώ ένα έβδομο αντίγραφο έχει αγοραστεί από έναν τραπεζίτη που το έχει σαν screen saver στον υπολογιστή του.

BHMA

Δεν υπάρχουν σχόλια: