Πάλι στο σημείο μηδέν...

Γιώργος Δελαστίκ

Δικαιώθηκαν απο­λύτως οι επιλογές του Αντώνη Σαμαρά σε ό,τι αφορούν στο προσωπικό πολιτικό του συμφέρον - τόσο η μεταπήδησή του στο μνημονιακό στρατόπεδο όσο και η... πρόκληση των εκλογών της 6ης Μαΐου, οι οποίες κατεδάφισαν το μεταπολιτευτικό πολιτικό σκηνικό. Η ορθότητά τους είναι αδιαμφισβήτητη, αφού τον οδήγησαν στον πρωθυπουργικό θώκο και καθυπόταξαν το ΠΑΣΟΚ, υποχρεώνοντας τόσο αυτό όσο και τη ΔΗΜΑΡ να στηρίζουν ως «τσόντες» την κυβέρνησή του. Το ότι η ΝΔ πήρε την εξουσία με το δεύτερο χειρότερο ποσοστό στη σχεδόν 40ετή ιστορία της συνιστά πλέον ασήμαντη λεπτομέρεια. Αλλωστε το ποσοστό των κομμάτων που συναπαρτί­ζουν την κυβέρνηση (29,66% η ΝΔ και 12,28% το ΠΑΣΟΚ συν 6,26% η ΔΗΜΑΡ) υπερβαίνει συνολικά το 48%, άρα έχει ευρεία νομιμοποίηση.

Η κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ ως δεύτερου πόλου εξουσίας του πολιτικού συστήματος επαναβεβαιώθηκε και ενισχύθηκε, αφού το ποσοστό του υποχώρησε κι άλλο - από το 13,18% στο 12,28%. Τώρα τα πάντα στο κόμμα αυτό περιστρέφονται γύρω από την αυτοδιάλυσή του και την αντικατάστασή του από νέο κεντροαριστερό κόμμα με άλλο όνομα.

Αθλος του ΣΥΡΙΖΑ, κυριολεκτικά πρωτοφανής για κόμμα της Αριστεράς, η εκτόξευσή του στο ποσοστό του 26,89%. Ξεπέρασε δηλαδή και το σημειωθέν πριν από... μισόν αιώνα (!) «θρυλικό» για τους αριστερούς ψηφοφόρους ποσοστό του 24,42% της ΕΔΑ το 1958. Επιβεβαιώθηκε, επίσης, η συντριπτική εις βάρος του ΚΚΕ ανατροπή του ενδοαριστερού συσχετισμού δυνάμεων. Από αδιαφιλονίκητα κυρίαρχο που ήταν μέχρι τις 6 Μαΐου το ΚΚΕ στον χώρο της Αριστεράς, μετά τις εκλογές της 17ης Ιουνίου βρέθηκε να εκπροσωπεί μόλις το ένα... έκτο (!) των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ.

ΔΗΜΑΡ και Χρυσή Αυγή σταθερο­ποίησαν τα ποσοστά τους -6,26% από 6,11% η πρώτη και 6,92% από 6,97% η δεύτερη-, αν και έχασαν ελαφρώς σε ψήφους και τα δύο αυτά κόμματα λόγω της κατά 2,6 εκατοστιαίες μονάδες μεγαλύτερης αποχής. Το μέλλον της ΔΗΜΑΡ εμφανίζεται λιγότερο προβλέψιμο, λόγω της συμμετοχής της στην κυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ υπό τον Αντ. Σαμαρά, καθώς και της ενδεχόμενης εμπλοκής της στη συγκρότηση του «μετα-ΠΑΣΟΚ» κεντροαριστερού κόμματος. Η Χρυσή Αυγή δείχνει, όμως, να εδραιώνεται στο ακροδεξιό άκρο του πολιτικού φάσματος, καθώς ο ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη εξαλείφεται από το πολιτικό σκηνικό.

Οι Ανεξάρτητοι Ελληνες του Πάνου Καμμένου υπέστησαν τεράστια ζημιά από το άτυπο έγγραφο του αρχηγού τους προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, περί δυνατότητας συμμετοχής σε κυβέρνηση με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, αν απουσίαζαν οι Αντ. Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος. Παρά τη σοβαρότατη μείωση του ποσοστού τους (7,51% από 10,61% τον Μάιο) άντεξαν όμως και αναδείχθηκαν τέταρτο κόμμα, αποδεικνύοντας ότι οι αντιμνημονιακές διαθέσεις παραμένουν ισχυρές στους προερχόμενους από τη ΝΔ ψηφοφόρους.

Μνημονιακή κυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ σχηματίστηκε στη βάση των αποτελεσμάτων των εκλογών. Κυβέρνηση με σαφώς ευρύτερη πολιτική νομιμοποίηση από εκείνης του Λουκά Παπαδήμου, αλλά απογοητευτική στη σύνθεσή της ακόμη και για τους πιο ένθερμους οπαδούς των κομμάτων που τη συναπαρτίζουν. Δεν αποκλείεται, όμως, να μακροημερεύσει -παρά τον μεταβατικό χαρακτήρα της- περισσότερο του αναμενομένου, καθώς το σύστημα στερείται εναλλακτικής λύσης.

Παράγοντα αστάθειας του συστήματος συνιστά το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως τουλάχιστον είναι μέχρι τώρα, είναι η αξιωματική αντιπολίτευση. Το γεγονός ότι ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ συνασπίστηκαν για να συγκροτήσουν κυβέρνηση περιπλέκει τα πράγματα και αφήνει ελεύθερο πεδίο δράσης στον ΣΥΡΙΖΑ.

Δυνητικά δύο λύσεις υπάρχουν για το σύστημα. Η μία είναι η όσο το δυνατόν ταχύτερη συγκρότηση του νέου κεντροαριστερού κόμματος. Η άλλη είναι ο εγκλωβισμός και η σταδιακή ενσωμάτωση του ΣΥΡΙΖΑ - πράγμα σαφώς πιο χρονοβόρο τώρα που βρίσκεται στην αντιπολίτευση παρά αν βρισκόταν στην κυβέρνηση. Μέχρι πάντως να γίνει κάτι από τα δύο, η στήριξη Σαμαρά αποτελεί μονόδρομο για το σύστημα..

ΕΘΝΟΣ