21.8.15

Οσο βαθαίνει η κρίση, τόσο αυξάνονται οι πολιτικές αυτοκτονίες...

Ενδέχεται να μην υπάρχει πιο άσπλαχνο θέμα για να καταπιαστεί κανείς. Ειδικά τα τελευταία χρόνια που όλα τα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ λες και αποτελούν αφηγήσεις της κρίσης.
Γνωρίζοντας...
μάλιστα ότι οι επιστήμονες σε παλαιότερες μελέτες τους έχουν αναδείξει την «κολλητική διάσταση» της βίας που επιτείνει η αναπαραγωγή τους ως είδηση - ειδικά σε σχέση με τις αυτοκτονίες καθώς τα ψυχικά ευάλωτα άτομα επηρεάζονται από την αυτοκτονία κάποιου άλλου και ωθούνται στο απονενοημένο διάβημα.
Είναι εξαιτίας αυτής της μίμησης που οι ειδικοί συνιστούν την αποφυγή της μετάδοσης ειδήσεων με τέτοιο περιεχόμενο.
Το ερώτημα όμως παραμένει. Πόσο έχουν αυξηθεί οι αυτοκτονίες την εποχή της οικονομικής κρίσης και κατά πόσο μπορεί να είναι αυτή η αιτία τους;
Σύμφωνα με τα στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, είναι ακριβώς τα ψυχικά ευάλωτα άτομα που οδηγούνται στην αυτοκτονία (70%), για να ακολουθήσουν άτομα που έχουν πρόβλημα με την κατάχρηση αλκοόλ (30%). Και σίγουρα η κρίση αλλά και η έλλειψη δομών στήριξης εντείνουν το πρόβλημα.
Με την ψυχρή γλώσσα των αριθμών και σύμφωνα πάλι με τον ΠΟΥ, οι αυτοκτονίες στην Ελλάδα σημείωσαν αύξηση της τάξης του 10,5% μεταξύ του 2000 και του 2012, η οποία μπορεί ακόμη να αποδοθεί ως 3,8 αυτοκτονίες ανά 100.000 κατοίκους το 2012 έναντι 3,4 το 2000.
Σε απόλυτους αριθμούς, το 2012 έθεσαν τέρμα στη ζωή τους συνολικά 548 άτομα εκ των οποίων η συντριπτική πλειονότητα, δηλαδή οι 449 ήταν άντρες και οι περισσότεροι πάνω από 50 χρόνων.

Αμμεσος συσχετισμός

Στην έρευνά τους για τις κοινωνικές επιπτώσεις της λιτότητας και ειδικότερα στην υγεία, οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ Νικόλαος Αντωνακάκης και Αλαν Κόλινς βρήκαν τη συσχέτιση μεταξύ της περιστολής εξόδων για την υγεία και της αυτοκτονίας, υπολογίζοντας ότι κάθε περικοπή της τάξης του 1% οδήγησε στην αύξηση των αυτοκτονιών στους άντρες κατά 0,43%.
Ελέγχοντας άλλα χαρακτηριστικά που μπορεί να οδηγούν στην αυτοκτονία διαπίστωσαν ότι, μεταξύ του 2009 και του 2010, 551 άντρες αυτοκτόνησαν εξαιτίας αποκλειστικά της οικονομικής κρίσης, διατυπώνοντας την έκπληξή τους για το πόσο ξεκάθαρα συνδέονταν με τη λιτότητα.
Σύμφωνα με τη μελέτη τους που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Social Science and Medicine» τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνιζαν οι άντρες μεταξύ 45-89 ετών καθώς ήταν πιθανόν περισσότερο αντιμέτωποι με μειώσεις μισθών και συντάξεων.
Η ερευνήτρια του Πανεπιστημίου της Βιέννης Ιζαμπέλ Κορμπιέλ Οπως εξηγεί στην «Εφ.Συν.» η διακεκριμένη επιστήμονας του Πανεπιστημίου της Βιέννης, Ισαμπέλα Κορμπιέλ, το φαινόμενο των αυτοκτονιών είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη φτώχεια και την ανεργία | Twitter
Αφορμή για να ασχοληθούμε με αυτό το δυσάρεστο θέμα στάθηκε η ομιλία «Αφηγήσεις αυτοκτονίας και κρίσης» που παρουσίασε σε διεθνές συνέδριο που έγινε στη Θεσσαλονίκη για τις αφηγήσεις της κρίσης η ερευνήτρια του Πανεπιστημίου της Βιέννης Ιζαμπέλ Κορμπιέλ, η οποία μιλώντας στην «Εφ.Συν.» έκανε λόγο για «πολιτικές αυτοκτονίες» που σχετίζονται άμεσα με την κρίση.
Σύμφωνα με την κ. Κορμπιέλ, μία από τις αφηγήσεις για την κρίση αντανακλά τη σύνδεση μεταξύ του ποσοστού των αυτοκτονιών και της οικονομικής κρίσης, κάτι που ξεκίνησε την εποχή της Μεγάλης Υφεσης στις ΗΠΑ.
Και μπορεί τα σχετικά ρεπορτάζ να είχαν εκτενείς αναφορές στην τραγική επίπτωση της αύξησης των αυτοκτονιών στη Βόρεια Αμερική, ωστόσο κορυφαίοι επιστήμονες καταλήγουν ότι επρόκειτο μάλλον περί ενός μύθου η κατά κύματα αυτοκτονία απελπισμένων επενδυτών που έχασαν την περιουσία τους από το κραχ του χρηματιστηρίου το 1929 (Mishara).
Στην πραγματικότητα η Μεγάλη Υφεση προκάλεσε μόλις μια μικρή αύξηση το 1930/31 σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Ο λόγος αυτής της εσφαλμένης εντύπωσης ήταν το γεγονός ότι τα ΜΜΕ προκειμένου να προσελκύσουν την προσοχή προέβαιναν σε εκτενείς δημοσιεύσεις για το θέμα με αποτέλεσμα να δημιουργήσουν τον μύθο της επιδημίας αυτοκτονιών σε καιρούς κρίσης.
Τι γίνεται όμως σήμερα; Κατά την πρόσφατη κρίση η κάλυψη από τα ΜΜΕ των αυτοκτονιών έλαβε τις μεγαλύτερες διαστάσεις, λέει η κοινωνική επιστήμονας που ειδικεύεται στο θέμα.
Στην έρευνά της η κ. Κορμπιέλ εξέτασε πώς κάλυψαν τα εθνικά και διεθνή μέσα την αυτοκτονία του Δημήτρη Χριστούλα, ενός συνταξιούχου φαρμακοποιού, μπροστά από το ελληνικό Κοινοβούλιο, τον Απρίλιο του 2012, με στόχο να καταδείξει πως η εκτενής κάλυψη συμβάλλει στην αφήγηση για τις αυτοκτονίες της κρίσης.
«Ποια είναι λοιπόν η εικόνα και τι υπάρχει πίσω από αυτήν;», τη ρωτήσαμε αναζητώντας μια νηφάλια τοποθέτηση που να βάζει τα πράγματα στη θέση τους.
«Οι στατιστικές δείχνουν ότι υπάρχει μια σημαντική αύξηση στα ποσοστά αυτοκτονιών στη Νότια Ευρώπη από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, ενώ ειδικά για την Ελλάδα υπολογίζεται ότι είναι της τάξης του 40%», μας απαντά, παραπέμποντάς μας στις σχετικές έρευνες τις οποίες έχουμε ήδη παραθέσει.
«Ωστόσο οι αφηγήσεις που βάζουν την κρίση ως άμεση αιτία για αυτή την αύξηση στις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο αποτελούν, σύμφωνα με τις προειδοποιήσεις των ειδικών, υπεραπλούστευση», λέει στην «Εφ.Συν.».
«Σε κάθε περίπτωση», διευκρινίζει, «είναι ορατή μια σημαντική αύξηση ανάμεσα στους άντρες, και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό εύρημα».
• Και πού βρίσκεται ο μύθος;
«Για να το ξεκαθαρίσουμε, το θέμα είναι ότι οι σχετικές αναφορές στα μέσα ενημέρωσης αυξήθηκαν τόσο πολύ πιο δραματικά από το ποσοστό των αυτοκτονιών, κάτι που μπορεί να οδηγήσει στην εντύπωση ότι η αύξηση του αριθμού των αυτοκτονιών είναι μεγαλύτερη. Και ο λόγος είναι ότι συχνά η αυτοκτονία παρουσιάζεται με έναν εντυπωσιακό τρόπο, αναπαράγεται στα πρωτοσέλιδα και απασχολεί τις ειδήσεις κυρίως σε περιπτώσεις που συμβαίνει σε δημόσιο χώρο αλλά όχι μόνο».
• Οσο για την υπεραπλούστευση;
«Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας επισημαίνουν ότι η αυτοκτονία είναι ένα πολύ σύνθετο φαινόμενο. Σχετίζεται πρωτίστως με την κατάθλιψη και άλλες ψυχικές ασθένειες, ενώ κατά δεύτερο λόγο υπάρχουν στάδια για την απόφαση αυτοκτονίας (προ-αυτοκτονικό σύνδρομο). Την ίδια στιγμή τα άτομα που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα είναι περισσότερο ευάλωτα, μπορεί να μείνουν άνεργα, διαρρηγνύονται σχέσεις και επιπλέον μειώνεται η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας στη διάρκεια της κρίσης αν δεν εξαφανίζεται τελείως, όπως γίνεται σε πολλά ελληνικά νησιά λόγου χάρη.
»Εχει αποδειχτεί η σχέση της αύξησης στις αυτοκτονίες λόγω ανεργίας, καθώς η ανεργία αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο. Συμπερασματικά υπάρχει σύνδεση μεταξύ της κρίσης και της αύξησης των ποσοστών στις αυτοκτονίες και πολλοί παράγοντες διαδραματίζουν κάποιο ρόλο στο ενδιάμεσο. Το καινούργιο που οφείλεται στην κρίση είναι οι πολιτικές αυτοκτονίες, τις οποίες ερευνώ και μπορούν να συνδεθούν άμεσα με την κρίση»...
efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: