Όταν τα έργα και οι ημέρες σου στον κόσμο μετατρέπονται σε ένα από τα παγκόσμια αριστουργήματα του κινηματογράφου, τότε ξέρεις ότι μάλλον τα έχεις καταφέρει καλά στη ζωή...
Ο λόγος για τον αμερικανό μεγαλοεκδότη Γουίλιαμ Ράντολφ Χιρστ, η δίψα του οποίου για εξουσία αλλά και η μεγαλομανία του ενέπνευσαν τον «Πολίτη Κέιν» του Όρσον Γουέλς!
Δεν ήταν και πολλά αυτά που δεν έκανε ο σκοτεινός μιντιάρχης των ΗΠΑ για να μετατρέψει τη φυλλάδα που κληρονόμησε από τον πατέρα του σε μιντιακή αυτοκρατορία και κράτος εν κράτει της Αμερικής, αφήνοντας παρακαταθήκη νέες δημοσιογραφικές μεθόδους που σήμερα ονομάζουμε «κιτρινισμό» και «σκανδαλοθηρία».
Ο θρυλικός Χιρστ και ο ακόμα θρυλικότερος πόλεμός του με τον «πατριάρχη» της σοβαρής και διεισδυτικής δημοσιογραφίας Τζόζεφ Πούλιτζερ θα μετρούσε τις δικές του ένδοξες σελίδες, καταλήγοντας τελικά στη μετατροπή του φιλόδοξου εκδότη στον πρώτο μεγιστάνα της ιστορίας των ΜΜΕ!
Ο Χιρστ καθέλκυσε στον μαχόμενο δημοσιογραφικό στίβο την τεχνική του εντυπωσιασμού, δημιουργώντας καυστικά, αναληθή και παραπλανητικά άρθρα που αφορούσαν σε σκάνδαλα, εγκλήματα και άφθονο σεξ. Η «κίτρινη» στρατηγική του απέδωσε και σύντομα η μικρή φυλλάδα των 77.000 φύλλων έφτασε να πουλά ημερησίως 1 εκατ. φύλλα, επιτρέποντάς του να γενικεύσει τη σκανδαλοθηρική ματιά του και να δημιουργήσει έναν κολοσσό που στο απόγειό του έλεγχε 30 περίπου μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδες και περιοδικά.
Η επιρροή που ασκούσε πλέον στην κοινή γνώμη αλλά και οι σκιώδεις σχέσεις του με το πολιτικό κατεστημένο των ΗΠΑ θα γεννούσαν μια παράδοση εξάρτησης της πολιτικής από τη δημοσιογραφία που θα ανέδυε τον Τύπο στη θέση της τέταρτης εξουσίας! Γεγονός που φάνηκε τραγικά στον Ισπανο-Αμερικανικό Πόλεμο του 1898, ο οποίος και θεωρείται ορόσημο για τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισαν τα ΜΜΕ στην προετοιμασία και κήρυξή του, με πρωτοπόρο τον πανταχού παρόντα Χιρστ.
Με σύνθημα «Είδηση είναι κάτι το οποίο κάποιος δεν επιθυμεί να δει τυπωμένο. Όλα τα υπόλοιπα είναι διαφήμιση», ο Χιρστ γέννησε τα σκανδαλοθηρικά ταμπλόιντ και επηρέασε όσο κανείς την εσωτερική σκηνή των ΗΠΑ, παραμένοντας ένας αλαζόνας και άπληστος άνθρωπος που όρια δεν γνώριζε στην επίτευξη των σκοτεινών σκοπών του.
Φτάνοντας στη δεκαετία του 1920 να κατέχει 20 καθημερινές και 11 κυριακάτικες εφημερίδες σε 13 μεγάλες πόλεις της Αμερικής, αλλά και 6 περιοδικά, ένα ειδησεογραφικό πρακτορείο και μια εταιρεία παραγωγής κινηματογραφικών επίκαιρων, ο Χιρστ μετατράπηκε σε βαρόνο της διαπλοκής πολιτικής και Τύπου, την ίδια ώρα που τα αναληθή και υπερπατριωτικά δημοσιεύματά του στέκουν φάροι δημοσιογραφικής αντιδεοντολογίας.
Ο Γουίλιαμ Ράντολφ Χιρστ γεννιέται στις 29 Απριλίου 1863 στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια ως γιος ενός πολυεκατομμυριούχου γεωλόγου και μιας σοφιστικέ και ραφιναρισμένης δασκάλας είκοσι χρόνια νεότερής του. Ο πατέρας του είχε σταθεί πολύ τυχερός κατά τον Κίτρινο Πυρετό του 1849 και είχε χτυπήσει φλέβα χρυσού, η οποία τον έκανε συνέταιρο στα μεγαλύτερα ορυχεία της Αμερικής και τον έμπασε από το παράθυρο στην πολιτική ως γερουσιαστή της Καλιφόρνια.
Ο μικρός και κακομαθημένος Γουίλιαμ μεγαλώνει λοιπόν μέσα στην πολυτέλεια και απολαμβάνει όλα όσα μπορούσαν να του εξασφαλίσουν τα εκατομμύρια του πατέρα του: μαθήματα στο σπίτι, πανάκριβα ιδιωτικά σχολεία, μεγάλες περιοδείες στην Ευρώπη για να έρθει ο μικρός σε επαφή με την τέχνη και τον πολιτισμό και το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ τελικά.
Ο Γουίλιαμ ήταν μάλιστα δημόσιος κίνδυνος στα μικράτα του και τον είχαν αποβάλει από διάφορα σχολεία, όπως και από το Χάρβαρντ, όταν οργάνωσε άλλη μια από τις περιβόητες φάρσες του που τον είχαν κάνει γνωστό στα πλουσιόπαιδα της ελίτ.
Εντωμεταξύ, ο πατέρας Χιρστ είχε αποκτήσει τον έλεγχο μιας μικρής τοπικής εφημερίδας, της «San Francisco Examiner», την οποία οι κακές γλώσσες έλεγαν ότι είχε κερδίσει στον τζόγο. Παρά ταύτα, το έντυπο τον βοηθούσε πολύ στον πολιτικό αγώνα του κι έτσι το κράτησε τελικά, όταν δύο χρόνια μετά την αποβολή του γιου του από το Χάρβαρντ (1887) έλαβε το περίφημο τηλεγράφημα του 24χρονου Γουίλιαμ: «Θέλω τη San Francisco Examiner!».
Ο Τζορτζ Χιρστ του την έδωσε λοιπόν, προφανώς για να τον κρατήσει απασχολημένο από τις ασωτίες του. O γλυκομίλητος Χιρστ αρχίζει και επενδύει τεράστια ποσά στην εφημερίδα, προσλαμβάνοντας τις μεγαλύτερες πένες της εποχής, μεταξύ των οποίων οι συγγραφείς-δημοσιογράφοι Μαρκ Τουέιν και Τζακ Λόντον!
Ο Χιρστ κατέφευγε σταθερά σε τεχνικές εύκολου εντυπωσιασμού του κοινού, σοκάροντας όταν του δινόταν η ευκαιρία τους αναγνώστες του με φτιαχτές ειδήσεις ή παραφουσκωμένα θέματα από το πουθενά. Η επιρροή του στην κοινή γνώμη και τους πολιτικούς κύκλους ήταν πια τέτοια που κανείς δεν μπορούσε να του πει όχι, ιδιαίτερα μετά το 1898 και τον πόλεμο που βοήθησε να γίνει γεγονός! Το ξέσπασμα του Ισπανο-Αμερικανικού Πολέμου του 1898 ήταν εν πολλοίς άμεσο αποτέλεσμα της υπερπατριωτικής δημοσιογραφικής κάλυψης των αρχικών επεισοδίων από τις εφημερίδες του Χιρστ, με τίτλους προκλητικούς και αναληθείς ιστορίες φρικαλεοτήτων.
Όταν το αμερικανικό θωρηκτό «Μέιν» ανατινάχτηκε λοιπόν στον Κόλπο της Αβάνας, οι Ισπανοί επέμειναν ότι ήταν ατύχημα και πρότειναν να συσταθεί ερευνητική επιτροπή. Ο Χιρστ είχε όμως αντίθετη γνώμη και χωρίς την παραμικρή απόδειξη το απέδωσε σε σαμποτάζ, κάποιο «εχθρικό μυστικό σατανικό μηχάνημα»! Δημιουργώντας ένα πρωτόγνωρο κύμα πατριωτικού πάθους που σάρωσε τις ΗΠΑ (με τίτλους «Θυμηθείτε το ‘‘Μέιν’’!»), αποδείχθηκε τελικά ικανός να παράσχει στους ανταποκριτές του έναν πόλεμο.
Παρά το γεγονός ότι στο τέλος της δεκαετίας ήταν στον κολοφώνα της δύναμής του, το χρηματιστηριακό κραχ του 1929 τον γονάτισε οικονομικά, αναγκάζοντάς τον να κλείσει την εταιρία παραγωγής αλλά και αρκετά έντυπά του. Όσο πιο δύσκολη γινόταν η καθημερινότητά του βέβαια, τόσο πιο πικρόχολα και βιτριολικά γίνονταν τα άρθρα των εφημερίδων του, παρά το γεγονός ότι εκείνος ήταν πάντα στο απυρόβλητο.
Όταν το 1941 ο νεαρότατος σκηνοθέτης Όρσον Γουέλς γύρισε τον «Πολίτη Κέιν», λίγη προσπάθεια έκανε για να κρύψει ότι η ταινία αφορούσε στη ζωή του μεγαλομανή και αυταρχικού εκδότη. Παρά τις 9 υποψηφιότητες για Όσκαρ και τον καλλιτεχνικό και εισπρακτικό θρίαμβο της ταινίας, ο Χιρστ έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να μποϋκοτάρει το φιλμ, καθώς μόνο ευχαριστημένος δεν ήταν από τη δημοσιοποίηση της προσωπικής του ζωής. Επιστρατεύοντας όποιον ήξερε και δεν ήξερε, προσπάθησε να εμποδίσει τη διανομή της ταινίας στις σκοτεινές αίθουσες και όταν απέτυχε, προσφέρθηκε να πληρώσει για την καταστροφή του φιλμ. Ο Γουέλς αρνήθηκε, η ταινία βγήκε στις αίθουσες και σήμερα λογίζεται ως η καλύτερη από καταβολής κινηματογράφου!
Ο Γουίλιαμ Ράντολφ Χιρστ πέρασε τα τελευταία 10 χρόνια της ζωής του βλέποντας την άλλοτε πανίσχυρη περσόνα του να χάνει ολοένα και περισσότερο την επιρροή του τόσο στο κοινό όσο και το πολιτικό κατεστημένο, παρά το γεγονός ότι σφράγισε τον Τύπο ανεξίτηλα. Άφησε την τελευταία του πνοή στις 14 Αυγούστου 1952 στο Μπέβερλι Χιλς της Καλιφόρνια, σε ηλικία 88 ετών. Το μέγαρό του με τα 165 δωμάτια, τα 41 τζάκια και τους εξωτικούς κήπους δεσπόζει ακόμη και σήμερα στους λόφους της Νότιας Καλιφόρνιας για να θυμίζει το μέγεθος και την αλαζονεία του άντρα που ενέπνευσε τον «Πολίτη Κέιν»…
newsbeast.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου