Ένα ταξίδι στο παρελθόν και στο μέλλον ευρωπαϊκής ιστορίας σε ένα στοιχειωμένο «μουσείο» στην Πειραιώς. Πηγή: www.lifo.gr
Ένα ταξίδι στο παρελθόν και στο μέλλον ευρωπαϊκής ιστορίας σε ένα στοιχειωμένο «μουσείο» στην Πειραιώς. Πηγή: www.lifo.gr
Ένα ταξίδι στο παρελθόν και στο μέλλον ευρωπαϊκής ιστορίας σε ένα στοιχειωμένο «μουσείο» στην Πειραιώς. Πηγή: www.lifo.gr
Από τον Μ.ΗULOT
Ένα ταξίδι στο παρελθόν και στο μέλλον ευρωπαϊκής ιστορίας σε ένα στοιχειωμένο «μουσείο» στην Πειραιώς...
Πήγα στο κτίριο της Πειραιώς 40 έχοντας την εντύπωση ότι θα δω μια performance. Η προειδοποίηση ότι χρειάζεται να κλείσεις θέση...
ότι όλη η διαδικασία κρατάει 35 λεπτά και ότι είναι περιορισμένος ο αριθμός των ανθρώπων που μπαίνουν στο χώρο ανά επίσκεψη (μέχρι 10 νομίζω), σε προετοιμάζει για κάτι διαφορετικό από αυτό που σε περιμένει. Η κοπέλα στο ταμείο όταν ρωτήσαμε «τι ώρα ξεκινάει η επόμενη performance;» μας πληροφόρησε ότι δεν υπάρχει performance, αυτό που θα δούμε είναι ένα μουσείο, μας έδωσε ένα χάρτη του κτιρίου και ένα νούμερο και μας είπε να περιμένουμε στον προθάλαμο μέχρι να μας φωνάξουν. Επίσης, μας ανακοίνωσε στεγνά ότι το βίντεο και η φωτογραφίες απαγορεύονται.
Μπαίνοντας στο κτίριο με τις γλάστρες με το ίδια παχύφυτα σπαρμένα παντού στο χώρο το περιβάλλον είναι καφκικό, αυστηρά διμοσιοϋπαλλήλικο, άδειο, άσχημο, με την «υπάλληλο» που ανακοινώνει τον αριθμό σου μέσα σε ένα γυάλινο γκισέ μόλις και μετά βίας να ακούγεται, συνειδητοποιήσαμε ότι το μουσείο είναι το στοιχειωμένο κτίριο του πρώην Υπουργείου Εργασίας, που έχει μετατραπεί σε «Domo Europa de Historio en ekzilo» (To σπίτι της Ευρωπαϊκής ιστορίας στην εξορία) ένα καλλιτεχνικό project του Βέλγου καλλιτέχνη Tomas Bellinck για τη «ζωή στην πρώην Ευρωπαϊκή Ένωση» (στα πλαίσια του Fast Forward Festival, που διοργανώνει η Στέγη).
Βλέπεις την νέα άνθιση του φασισμού και των αυτονομιστών, τους φανατισμούς κάθε είδους, την ξενοφοβία, την δημιουργία φρακτών και συρματοπλεγμάτων στα εξωτερικά σύνορα, την εκμετάλλευση των μεταναστών, την ραγδαία αύξηση του εθνικισμού.
Στην αίθουσα αναμονής (που ονομάζεται Υποδοχή) περιμένεις μέχρι να ανακοινωθεί ο αριθμός σου μέσα από ένα «χαλασμένο» μικρόφωνο και μετά, με το χάρτη στο χέρι, περιπλανιέσαι στους δαιδαλώδεις διαδρόμους και στις αίθουσες που φιλοξενούν τα εκθέματα. Μόνος σου. Ο καθένας ξεκινάει το «ταξίδι» στην Ενωμένη Ευρώπη από την εποχή της ίδρυσής της (1953) μέχρι τον τελικό όλεθρο της αποσύνθεσής της (2020) με χρονική διαφορά από τον επόμενο για να είναι πιο επιβλητική η εμπειρία. Και πιο τρομακτική.
Για να δεις το πρώτο έκθεμα πρέπει να ανέβεις με τα πόδια τις βρόμικες σκάλες του κτιρίου μέχρι τον τρίτο όροφο και μετά να ανοίξεις την πόρτα και να διασχίσεις άλλον έναν διάδρομο, να περάσεις σκονισμένες βιβλιοθήκες και παλιά έπιπλα σε δυο χώρους που ονομάζονται Η Ενότητα στην Πολυμορφία, Ο Μαγνήτης Ευρώπη / Όθων της Ευρώπης, φτάνοντας σε μια πόρτα που θυμίζει ιερό. Δεν την άνοιξα με την πρώτη γιατί νόμισα ότι ήταν απλά μέρος του installation και γύρισα να φύγω, αλλά ο χάρτης έδειχνε ότι υπάρχει συνέχεια. Την σπρώχνεις, περνάς και βγαίνεις στο Τέλος της Ιστορίας. Ακολουθούν Η Επιστροφή του Παρελθόντος, Η Τέχνη του Συμβιβασμού, Κανονισμοί και Οδηγίες, Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Λόμπινγκ, εκθέματα που παρουσιάζουν με χρονική σειρά και μαύρο χιούμορ όλη την ιστορία της Ενωμένης Ευρώπης, από τις αρχικές ελπίδες μέχρι την κατάρρευσή της. Το μουσείο σε μεταφέρει σε έναν μελλοντικό χωροχρόνο που όσα έγιναν μέχρι το 2020 είναι κοντινό παρελθόν.
Τα συναισθήματα που σου δημιουργεί αυτή η περιπλάνηση στην ευρωπαϊκή ιστορία ξεκινούν από την αδιαφορία και την βαρεμάρα μέχρι την αγωνία, την απόγνωση και τον τρόμο και όσο συνεχίζεται η πορεία προς το τέλος αντιλαμβάνεσαι ότι ο καλλιτέχνης αφηγείται με δικό του τρόπο τη διαδικασία που οδήγησε την Ευρώπη σε αυτό που είναι σήμερα (και στα χειρότερα που φαντάζεται ότι θα επακολουθήσουν). Βλέπεις σταδιακά το αρχικό πολιτικό όραμα να μετατρέπεται σε υπόθεση της γραφειοκρατίας και των μεγάλων εταιριών, την επικράτηση των μονεταριστικών λογικών στην οικονομία (από το Wikipedia: Μονεταρισμός αποκαλείται η θεωρία σύμφωνα με την οποία η αύξηση της ποσότητας του χρήματος σε μια οικονομία μέσω νομισματικής πολιτικής, οδηγεί τελικά σε άνοδο των τιμών και αύξηση του πληθωρισμού), την νέα άνθιση του φασισμού και των αυτονομιστών, τους φανατισμούς κάθε είδους, την ξενοφοβία, την δημιουργία φρακτών και συρματοπλεγμάτων στα εξωτερικά σύνορα, την εκμετάλλευση των μεταναστών, την ραγδαία αύξηση του εθνικισμού.
Ο καθένας ξεκινάει το «ταξίδι» στην Ενωμένη Ευρώπη από την εποχή της ίδρυσής της (1953) μέχρι τον τελικό όλεθρο της αποσύνθεσής της (2020) με χρονική διαφορά από τον επόμενο για να είναι πιο επιβλητική η εμπειρία. Και πιο τρομακτική.
Η αφήγηση συνεχίζεται στον τέταρτο όροφο (Η Έρημος από Πλαστικό, Η Δημοκρατική Βουλιμία, Διαχείριση Κινδύνου, Το Τείχος) με τον Bellinck να προδιαγράφει τη μοίρα της Ευρώπης με ένα μίγμα από πραγματικά και φανταστικά στοιχεία που μέχρι να ολοκληρωθεί το project του δεν είσαι σίγουρος αν είναι μια προειδοποίηση, μια προφητεία ή αυτό που σε περιμένει πραγματικά. Δεν είναι ακριβώς μυθοπλασία, όλα όσα παρουσιάζονται ως στοιχεία αναφέρονται σε ένα μέλλον που φαίνεται προδιαγεγραμμένο (π.χ. η απόσχιση της Βρετανίας το 2019, το Πανευρωπαϊκό Πογκρόμ που πυροδότησαν οι βομβιστικές επιθέσεις στη Βουδαπέστη το 2018). Η memorabilia μπερδεύεται με το φανταστικό –κι ας ξεχνάς προς στιγμήν ότι όσα βλέπεις είναι ένα καλλιτεχνικό project.
Η μοναχική περιπλάνηση ολοκληρώνεται στον πέμπτο όροφο με Τον Ευρωπαϊκό Κολοφώνα, την Μεγάλη Ύφεση και τον Φόβο της Απώλειας, περνώντας μέσα από ένα προσφυγικό κατάλυμα και καταλήγοντας σε ένα εφιαλτικό δωμάτιο με μια διακήρυξη μέσα σε έναν θεοσκότεινο χώρο.
Στο κείμενο που συνοδεύει το χάρτη οι Φίλοι μιας Επανενωμένης Ευρώπης αναφέρουν: «Στην τελευταία του έκθεση, το Σπίτι της Ευρωπαϊκής Ιστορίας στην Εξορία σας πάει πάνω από μισό αιώνα πίσω στο χρόνο, στα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα. Στα αποκαλόκαιρο της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, ένα από τα πιο θεαματικά σχέδια ειρήνης και εκσυγχρονισμού της εποχής μας. Μετά από δύο αιματηρούς Ευρωπαϊκούς Εμφυλίους Πολέμους με παγκόσμιες επιπτώσεις, η Ενοποίηση φαινόταν να είναι ο βέλτιστος τρόπος για την παγίωση της ειρήνης. Όμως, η επακόλουθη ευημερία και σταθερότητα αποκοίμισε την εφησυχασμένη Ευρώπη. Η ήπειρος άρχισε να γκριζάρει αισθητά. Σχεδόν ανίκανη να δημιουργήσει τις απαραίτητες καινοτομίες, η Ευρώπη έβλεπε να την προσπερνούν, από δεξιά κι αριστερά, οι ανερχόμενες οικονομίες. Σε ολόκληρο τον πλανήτη, η ισχύς και η οικονομική δραστηριότητα μετακινούνταν από τη Δύση προς την Ανατολή. Στις συνόδους κορυφής για το κλίμα και την επίλυση διεθνών συγκρούσεων, η Ευρώπη καλούνταν να αρκεστεί σε μια θέση κομπάρσου. Η Μακρά Ειρήνη έδωσε τη θέση της στη Μεγάλη Ύφεση. Μετά από χρόνια εκτεταμένης Εναρμόνισης, το Σχέδιο Ευρώπη ξαφνικά βρέθηκε αντιμέτωπο με σημαντική πίεση. Οι ψηφοφόροι έχασαν την αίσθηση ιδεαλισμού και ελπίδας, με την οποία έβλεπαν το Δημοκρατικό πείραμα μέχρι τότε. Η αβεβαιότητα αυξήθηκε κατακόρυφα. Οι επί μακρόν υποβόσκουσες συγκρούσεις αναδύθηκαν ξανά στην επιφάνεια. Νέες διαμάχες βλάστησαν πάνω στα παλιά ρήγματα. Παρά τις σκληρές προσπάθειες να διατηρηθεί στο νέο κόσμο, η Ευρώπη συρρικνώθηκε σε αυτό που υπήρξε πάντα: μια πολιτικά διαιρεμένη ήπειρος. Μέσα από τις ψηφιακές οθόνες τους και τον παγκόσμιο ιστό από υαλοβάμβακα, οι παππούδες μας παρακολουθούσαν την αδιάπτωτη κατάρρευση του πάλαι ποτέ γνώριμου κόσμου τους».
Πηγή: lifo.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου