την οκτάχρονη κορούλα του. Κατά έναν άγνωστο λόγο τού ζητάει να της αφηγηθεί ένα παραμύθι που της διάβαζε πριν από δύο χρόνια.
Πρόκειται, μου λέει, για το «Παραμύθι χωρίς όνομα» - του φάνηκε σημαδιακό γιατί έχει τόσα πολλά κοινά με την εποχή μας, ειδικά σε ό,τι αφορά την απόγνωση του κόσμου και την εθνική προσπάθεια για ανάταξη της οικονομίας και επανάκαμψη της αισιοδοξίας και της ελπίδας για μια ανθρώπινη ζωή.
Το έργο της Πηνελόπης Δέλτα είναι γραμμένο ακριβώς πριν από έναν αιώνα (1910) και οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες δεν διαφέρουν σε τίποτα σχεδόν από τις σημερινές. Δεν το έχω διαβάσει, οπότε ανέλαβε να μου πει τι περίπου πραγματεύεται.
Ο βασιλιάς μιας χώρας ονόματι Αστόχαστος οδηγεί τη χώρα του στην απόλυτη κατάρρευση, στην οικονομική χρεοκοπία και στην αδυναμία επιβίωσης· επικρατούν οι πονηροί και οι συμφεροντολόγοι και ας πάει στον γκρεμό η χώρα.
Χαμογελώ υποψιαζόμενος ότι από δω ίσως είχε δανειστεί την έκφραση ο Αντώνης Σαμαράς (ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα οδηγούσε τη χώρα στον γκρεμό, την ήδη από τον ίδιο γκρεμοτσακισμένη), καθότι γιαγιά του η συγγραφέας, στενή συγγενής του τελοσπάντων - συμβαίνουν διάφορα στις οικογένειες των τζακιών...
Οι κάτοικοι όπου φύγει φύγει, σ' άλλη γη, σ' άλλα μέρη· και ο Θεός βοηθός - αλλά ο Θεός δεν εμφανίζεται στα ζόρικα (και τις ασθένειες) των ανθρώπων - ίσως δεν βρίσκει χρόνο να ασχοληθεί με τέτοιες λεπτομέρειες, παρότι άχρονος και λοιπά. Παρελαύνουν στο έργο διάφορα ονόματα:
Ο Συνετός (υιός), η Ζήλιω, η Πικρόχολη, η Ειρηνούλα (θυγατέρες), η Φρόνηση, η Γνώση και άλλα που δεν συγκράτησα. Γίνεται ένα μεγάλο μπέρδεμα και τελικά όλα πάνε καλά, όπως συμβαίνει σε όλα τα «δυτικά» παραμύθια (ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα). Αυτή είναι και η ορθολογιστική δυτική «φιλοσοφία» - πού η τραγικότητα, η βία και ο εκμηδενισμός του ανθρώπου που επικυριαρχεί στους ελληνικούς μύθους;...
«Ταιριάζει γάντι -του λέω παρά το ότι διαφωνώ με τούτη τη λογική- με το σήμερα αφού οι κυβερνώντες είναι κατειλημμένοι από τη στάση του Αστόχαστου και παντού βασιλεύει ο ευτελισμός της κοινωνίας - οικονομίας και ο ξεπεσμός της αξιοπρέπειας πολλών ανθρώπων». Χαμογελά με τη σειρά του αυτάρεσκα. «Τι νομίζεις, τυχαία επέλεξα να της διαβάσω αυτήν την ιστοριούλα;
Μπορεί εσύ να τη θεωρείς ηθικοπλαστική και ψευδοπαιδαγωγική, σε πληροφορώ, όμως, ότι η κόρη μου καταλαβαίνει πολλά περισσότερα απ' ό,τι της "σερβίρουν" στην ελληνική, πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ωριμάζει πιο εύκολα από τα συνομήλικά της». Ε, τι να πω, πώς να αντιδράσω - και γιατί;
Ηταν στην Αλεξάνδρεια η συγγραφέας όταν έγραφε την ιστορία της, μακριά από τον πόνο και την ελληνική πραγματικότητα, παρόλα αυτά έχει ενδιαφέρον πώς οι συγγραφείς παρεμβαίνουν στην αχλύν της ιστορίας και του παιγνιδίσματος των ιδεών.
Δεν μπορείς να αποφύγεις τον διδακτισμό στην τέχνη και ό,τι αυτός συνεπιφέρει στη συνείδηση, είτε την κοινωνική είτε την εθνική. Ετσι γίνεται με τα παραμύθια ιδίως με τα δυτικογενή - εμείς να περνάμε καλά, όλα τ' άλλα γι' άλλους...
Γιώργος Σταματόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου