προσωπική λεπτομέρεια, κάτι εντελώς δικό σου, διαβάζονται άπληστα. Τα κείμενα πολιτικής ανάλυσης όχι τόσο. Ή μάλλον τα τελευταία διαβάζονται πιο κρύα. Λογικό.
Η πολιτική δεν μπορεί να γίνει προσωπική υπόθεση. Το τελευταίο δεν έχει συμβεί παρά μόνο σε ελάχιστες στιγμές. Για παράδειγμα, στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1970, μετά τη μερική, δύσκολη, αβέβαιη αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, ο πολιτικός λόγος δεν ήταν κλεισμένος στον επαγγελματισμό των πολιτικών και των εφημερίδων ούτε στις κινητοποιήσεις και τη συνθηματολογία τους, αλλά εκτεινόταν στον δημόσιο χώρο, στον τρόπο που έβγαινε κανείς από το καβούκι του σπιτιού και του πατέρα και πορευόταν στην ερωτική, ψυχαγωγική, εργασιακή, σπουδαστική πράξη. Την καθημερινή μη επική ζωή. Στους δρόμους, στις πλατείες, στις ταβέρνες, στα ποτάδικα.
Την περίοδο εκείνη ερωτευόσουν πολιτικολογώντας, τσαλαβουτώντας στις μαρξιστικές μόδες, στο δράμα της διάσπασης του παγκόσμιου σοσιαλιστικού κινήματος, στο άλγος των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων. Μεγάλο πολιτικό ψηστήρι (μιξαρισμένο με ερωτικό) γινόταν στα «τραπεζάκια έξω» του 1977. Παραβιάζοντας τη σοβιετική κινηματογραφική παράδοση και την ευλογία του ιταλικού νεορεαλισμού, είχα πάει με μια παρέα φίλων κινεζόφιλων «αριστεριστών» να δούμε Μπρους Λι, σε ένα σινεμά κοντά στη «Γαρδένια Ζωγράφου». Φοβερή πλάκα με τα ζογκλερικά και τα κόλπα, τρελό γέλιο. Γυρίζω στον διπλανό μου και του λέω «ρε συ τι είναι αυτά που γίνονται στην Κίνα;». Πάγωσε. Ωρυόμενος ότι είμαι προβοκάτορας που κατηγορώ τη «λαϊκή Κίνα» έφυγε. Τον πρόλαβα στην έξοδο.
Δεν ήταν εμπάθεια, ήταν μια παιδικού τύπου και σχεδόν συγκινητική αφέλεια. Η πολιτική τότε έμπαινε στους πόρους της πραγματικότητας, γινόταν στοιχείο της προσωπικής στιγμής, της προσωπικής ισορροπίας. Οι στιγμές αυτές είναι η εξαίρεση. Όμως χρειάζεται ένα αφελές περιβάλλον για να περιπτυχθεί η πολιτική στην προσωπική στιγμή; Να γίνει η πολιτική προσωπική υπόθεση; Να συγκινεί και να αφορά τον καθένα σαν να πρόκειται για τον ζωτικό, συναισθηματικό του χώρο; Σίγουρα οι συνειρμοί της πολιτικής είναι αποκρουστικοί. Η πολιτική γλώσσα δημιουργεί απέχθεια, όμως η πολιτική δικαιοπραξία ή αδικοπραξία εισχωρεί στην πραγματική, τη μικρή πλευρά της προσωπικής ζωής, την αλλάζει, τη στρέφει, καμιά φορά τη διαστρέφει.
Φαίνεται ότι η σχέση με την πολιτική είναι κυρίως θέμα αισθητικής επιλογής. Ο πολίτης απεχθάνεται την πολιτική ηχώ και μαζί με αυτήν καίει και τον κανονιστικό πυρήνα της πολιτικής, αυτόν τον πυρήνα που επηρεάζει την προσωπική του ζωή. Δηλαδή απεχθάνεται τη «μούφα» και το ψεύδος της πολιτικής, ενώ συγχρόνως τα χρειάζεται. Απομακρύνεται από το τυπικό της, θεωρώντας το μακρινό από το προσωπικό του πρόβλημα, ενώ συγχρόνως η πολιτική στην ελληνική εκδοχή της είναι κυρίως επίλυση προσωπικών προβλημάτων, είναι προσωπικές διευθετήσεις που έχουν την επίφαση της ανωνυμίας και της γενικότητας, ενώ είναι συγκεκριμένες και προσωπικές.
Ο κόσμος απεχθάνεται τον πολιτικό λόγο επειδή μπορεί να κατοπτριστεί στην περατότητα και την ευτέλειά του. Οργανώνει μια αισθητική αντίρρηση επειδή δεν μπορεί να θεμελιώσει μια βαθιά διαφωνία. Με αυτόν τον σπασμωδικό τρόπο ο κόσμος τρέχει μακριά από την πολιτική αργκό, ενώ στην πραγματικότητα αποτελεί την ουσίωσή της. Ο κόσμος, οι κοινωνικές σχέσεις, οι αξιολογήσεις, χρειάζονται την πολιτική αργκό, για να περιφρουρήσουν αυτή την εκμηδενισμένη απόσταση...
Δημήτρης Σεβαστάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου