19.3.17

Πολίτες και Σύνταγμα...

Είχα και έχω την άποψη ότι το μείζον γεγονός για το 2017 θα είναι η αναθεώρηση του Συντάγματος. Γεγονός πολιτικό, κοινωνικό, επιστημονικό, αλλά και εξόχως συγκρουσιακό, αφού θα...
μεταφέρει στο ύπατο θεσμικό επίπεδο την κανονικότητα της αντίθεσης στην πολιτική και την κοινωνία (Δεξιά – Αριστερά, πλούσιοι – φτωχοί). Σχετικό άρθρο μου στην «Εφ.Συν.» της 17/1/2017 υπό τον τίτλο «2017: ο δημόσιος διάλογος για το νέο Σύνταγμα».

Ο Αλέξης Τσίπρας και ο συνάδελφος Μιχάλης Σπουρδαλάκης, πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής, ανακοίνωσαν (7/3/2017) την επίσημη έναρξη της ηλεκτρονικής διαβούλευσης και των δράσεων διαβούλευσης στις πρωτεύουσες των 13 περιφερειών. Κατά τη γνώμη μου οι δυο αυτές διαδικασίες πρέπει να βαίνουν παραλλήλως και να τροφοδοτεί η μια την άλλη ως βαθμίδα ενημέρωσης και συμμετοχής της κοινής γνώμης.

Εδώ επιθυμώ να σχολιάσω κάποιους από τους λόγους του πρωθυπουργού αλλά και τον αντίλογο, από την αντιπολίτευση.

Προφανώς «ο εμφυλιακός κύκλος έκλεισε για να περάσουμε σε κράτος δικαίου ικανό να εγγυηθεί τις πολιτικές και ατομικές ελευθερίες και τα δικαιώματα για όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες». Ο κύκλος του Εμφυλίου έκλεισε το 1974 (Σύνταγμα 1975), το 1981 (αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης) και το 1989 (ακύρωση των τελευταίων συνεπειών του). Αυτή η πολιτική και δικαιική ελευθερία κατακτήθηκε έπειτα από μακρύ δρόμο γεμάτο αγώνες, αγωνίες και μαρτύρια.

Ομως μέχρι το 1967 ίσχυσε και εφαρμόστηκε στη χώρα ημιολοκληρωτικό καθεστώς. Η στρατοκρατία του 1967-1974 προέκυψε, και με τη συνδρομή των ξένων, για να εμποδίσει την ανατροπή αυτού ακριβώς του περιοριστικού συστήματος. Ας το θυμούνται αυτό όλοι, πρωτίστως όμως η ομάδα του ιστορικού αναθεωρητισμού.

Η παραγωγή Συντάγματος έπειτα από πρωτογενή ή δευτερογενή εξουσία (αναθεώρηση) δεν είναι θέμα μόνο των βουλευτών ή των ειδικών επιστημόνων, επισημαίνει ο πρωθυπουργός. Οφείλουμε να εμπλέξουμε πρωτίστως όλους τους πολίτες στη σχετική συζήτηση. Το συνταγματικό δίκαιο, επισημαίνω, είναι κατ’ εξοχήν πολιτικό δίκαιο, δηλαδή το δίκαιο της δημοκρατίας, επομένως λαϊκό δίκαιο.

Η δημοκρατία δεν έχει να φοβηθεί τίποτα από τους πολίτες. Σωστό. Η δημοκρατία πρέπει όμως να φοβάται πάντοτε, θα έλεγα, την οικονομική ολιγαρχία και τα παντοειδή φερέφωνα της. Οι ολιγαρχίες, ως γνωστόν, απλώς ανέχονται τη δημοκρατία και σπεύδουν να την ακυρώσουν, όταν τίθεται ζήτημα διακινδύνευσης των συμφερόντων τους.

Η συνταγματική αναθεώρηση θα αναζητήσει σημείο ισορροπίας μεταξύ της άποψης «που δημιουργεί μια εικόνα αγιοποίησης της κυρίαρχης κάθε φορά άποψης που επικρατεί στο κοινωνικό στρώμα» και της άποψης « ότι ο λαός δεν μπορεί να εκφράζει τις απόψεις του παρά μονάχα μια φορά κάθε τέσσερα χρόνια».

Η πρώτη άποψη ενέχει κινδύνους, γι’ αυτό και δεν πρέπει να τίθενται, για παράδειγμα, υπό την έγκριση της κοινωνικής πλειοψηφίας τα δικαιώματα των μειονοτήτων. Δεν είναι όμως κυρίαρχη. Αντιθέτως κρατούσα είναι η δεύτερη άποψη, η οποία στο μεσοδιάστημα της τετραετίας, καλεί τις τεχνοκρατικές ελίτ να υποκαταστήσουν τη λαϊκή κυριαρχία. Η τεχνοκρατία δεν είναι ουδέτερη, έχει ως ιδεολογία την υπεράσπιση των συμφερόντων των ολίγων.

Το αποτέλεσμα της πορείας προς τον λαό δεν είναι ασφαλώς δεσμευτικό για τη Βουλή. Η ολοκληρωμένη όμως εικόνα του λαϊκού παράγοντα ενσωματώνει υψηλό κύρος. Και οι βουλευτές, ειδικότερα του ΣΥΡΙΖΑ ως κόμματος της σχετικής πλειοψηφίας και κύριου φορέα της «κυβερνητικής» πρότασης, θα κληθούν να κάνουν δύσκολες πολιτικές επιλογές.

Ιδιαιτέρως με λύπησε η ανακοίνωση του ΚΚΕ, κόμματος αιματηρής παρακαταθήκης για την προάσπιση των λαϊκών ελευθεριών. Δεν μπορώ να καταλάβω, για παράδειγμα, γιατί η συνταγματική θωράκιση των εθνικοποιημένων δημόσιων αγαθών « έχει στόχο να ντύσει με δημοκρατικό περιτύλιγμα την προσπάθεια αναμόρφωσης και θωράκισης του αστικού πολιτικού συστήματος σε ακόμη πιο αντιδραστική κατεύθυνση».

Τώρα απλώς να θυμίσω ότι το ΚΚΕ με παρόντα στη Βουλή τον αείμνηστο Χαρίλαο Φλωράκη συνέβαλε με την ψήφο του καθοριστικά στη συνταγματική αναθεώρηση του 1985/86, αναγκαία μεν γιατί εξουδετέρωνε τις υπερεξουσίες του «ρυθμιστή» του πολιτεύματος, κολοβή δε γιατί περιοριζόταν δραματικά μόνο σε αυτό το θέμα.

Με το ΚΚΕ φαίνεται όμως πως διαφωνούν εφημερίδες, υπερήφανοι στυλοβάτες του αστικού καθεστώτος, που κάνουν λόγο για «ζητήματα που θίγουν την ταυτότητα του ελληνικού κράτους» ( ΕΣΤΙΑ, 8/3/2017) ή για « κερκόπορτα κατά της ορθοδοξίας» και «ερωτηματολόγιο με έντονο άρωμα αποχριστιανισμού» (ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 8/3/2017).

Ως προς τα λοιπά κόμματα της αντιπολίτευσης, ένδεια επιχειρημάτων, επομένως κενό ορθού λόγου. «Συγκυριακή πλειοψηφία», λες και στη δημοκρατία υπάρχει και «μόνιμη πλειοψηφία», «πρακτικές σκοτεινών χρόνων της πολιτικής μας ιστορίας» δηλαδή; επεξήγηση με σαφήνεια παρακαλώ, «επικοινωνιακό παιχνίδι» ή «παιχνίδια με τους θεσμούς». Εδώ τα παιδία παίζει...

Κώστας Ζώρας

Δεν υπάρχουν σχόλια: