15.7.18

Από τον Κίσσινγκερ στο Liberte, Egalite, Mbappe...

Τον Ιούνιο του 1978, λίγο πριν την έναρξη του αγώνα Αργεντινής-Περού, οι Περουβιανοί παίκτες δέχθηκαν στα αποδυτήρια δύο απρόσμενους επισκέπτες: ήταν ο Χόρχε Ραφαέλ Βιντέλα, ο δικτάτορας της Αργεντινής όπου...
διοργανωνόταν το Μουντιάλ εκείνη την χρονιά και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσσιγκερ. Ο αγώνας ήταν κάτι σαν ημιτελικός, αν και τότε το σύστημα διεξαγωγής δεν ήταν νοκ-άουτ αλλά μετρούσαν οι βαθμολογίες και τα γκολ: για να προκριθεί στον τελικό η Αργεντινή, θα έπρεπε να νικήσει την αδιάφορη αλλά ισχυρή ποδοσφαιρικά ομάδα του Περού με τέσσερα γκολ διαφορά.

Ο Βιντέλα έβγαλε ένα λογίδριο στους Περουβιανούς παίκτες για την αλληλεγγύη ανάμεσα στους λαούς της Λατινικής Αμερικής και λίγο μετά το Περού έχασε με 6-0. Χρόνια αργότερα, ο διάσημος Περουβιανός μέσος Χοσέ Βελάσκεζ, που προς γενική έκπληξη αντικαταστάθηκε στο δεύτερο ημίχρονο, αποκάλυψε ότι υπήρχαν πιέσεις από την κυβέρνηση του Περού προς τους παίκτες, για να κάτσουν να χάσουν.

Η Αργεντινή προχώρησε στον τελικό όπου νίκησε την Ολλανδία. Μέσα στο εθνικό πανηγύρι που ακολούθησε, ο Βιντέλα εξασφάλισε την ανοχή του πληθυσμού για μια από τις πιο βάρβαρες και αιμοσταγείς δικτατορίες της Λατινικής Αμερικής, πριν συλληφθεί μετά τη πτώση της και καταδικαστεί σε ισόβια. Ο επονομαζόμενος και «Μιλόσεβιτς του Μανχάταν» Χένρι Κίσσιγκερ, γνώστης της πολιτικής δύναμης της θεάς μπάλας, είχε εξασφαλίσει τη παραμονή στην εξουσία ενός από ανθρώπους που θα εφάρμοζαν το διαβόητο σχέδιο Κόντορ, ένα πρόγραμμα μαζικών συλλήψεων, βασανισμών και δολοφονιών συνδικαλιστών και στελεχών της λατινοαμερικανικής Αριστεράς.

Από το 1978 έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Οι δικτατορίες τύπου Βιντέλα απαντώνται σπάνια και μόνο στην Αφρική. Στη Λατινική Αμερική σημειώνονται ακόμη δικαστικά και εκλογικά πραξικοπήματα, όπως στη Βραζιλία ή την Ονδούρα. Αλλά σε γενικές γραμμές, από τα στρατιωτικά καθεστώτα έχουμε περάσει στη δικτατορία των αγορών και στην υπεροχή της οικονομικής ολιγαρχίας πάνω στη πολιτική. Στο ποδόσφαιρο η δύναμη του χρήματος είναι τέτοια ώστε η πλούσια Ευρώπη έχει παραμερίσει πλήρως την Αφρική αλλά και την άλλοτε ποδοσφαιρικά κραταιά Λατινική Αμερική του Πελέ ή του Μαραντόνα. Έχει απορροφήσει τα ταλέντα των άλλων Ηπείρων και έχει επιβάλλει το δικό της στιλ παιχνιδιού. Στο Μουντιάλ που μόλις έληξε, καμία αφρικανική ομάδα δεν πέρασε τους προκριματικούς για να φτάσει στις 16, κάτι που έχει να συμβεί από το 1982, ενώ για μια ακόμη φορά το τρόπαιο διεκδίκησαν δύο ευρωπαϊκές ομάδες.

Αυτό που δεν έχει αλλάξει είναι η χρησιμοποίηση του ποδοσφαίρου για πολιτικούς σκοπούς. Από το αυταρχικό καθεστώς του Βλαντιμίρ Πούτιν που προσπάθησε να δώσει μια διαφορετική εικόνα για τη Ρωσία από αυτήν που, στα πλαίσια του νέου ψυχρού πολέμου, παρουσιάζουν τα διεθνή ΜΜΕ μέχρι τους αετούς που σχημάτισαν με τα χέρια τους οι αλβανικής καταγωγής παίκτες της Εθνικής Ελβετίας-με αρκετό Κόσοβο, τα περιστατικά είναι δεκάδες. Με το κύπελλό ρατσισμού να διεκδικεί με αξιώσεις ο πρώην προπονητής της Κροατίας που εν όψει του τελικού με την Γαλλία σχολίασε την παρουσία πολλών παικτών αφρικανικής καταγωγής στην αντίπαλο της χώρας του: «Αναρωτιέμαι αν κανείς ξέρει κόντρα σε ποιόν παίζουμε στον τελικό. Αντιμετωπίζουμε τη γαλλική δημοκρατία και την αφρικανική ήπειρο. Ένα δισεκατομμύριο κόντρα σε 4 εκατομμύρια».

Αντίθετα, η απαξίωση της πολιτικής και η κρίση των εθνικών ταυτοτήτων έχει μεγαλώσει τη σημασία των ποδοσφαιρικών κατορθωμάτων. « Η Γαλλία προσφέρει στον εαυτό της μια στιγμή ευτυχίας » ήταν ο μεγάλος πρωτοσέλιδος τίτλος της «Le Monde » που σχολίαζε τους μαζικούς πανηγυρισμούς σε όλη την χώρα, μετά την νίκη της εθνικής ομάδας επί του Βελγίου στον ημιτελικό. Οι πολιτικοί αναλυτές αναρωτιούνται αν η κατάκτηση του τίτλου θα ανεβάσει ή όχι τις μετοχές του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν όπως είχε ακριβώς γίνει με τον πρόεδρο Ζακ Σιράκ το 1998, όταν η χώρα κατακτούσε το προηγούμενο Παγκόσμιο Κύπελλο και 1, 5 εκατομμύριο Γάλλοι γιόρταζαν στα Ηλύσια Πεδία.( ήταν 1 εκατ. στην απελευθέρωση της Γαλλίας το 1944).

Σε κάθε περίπτωση, μέσα σε αυτό το ευρωπαϊκό κλίμα, όπου τα σύμβολα και οι αθλητικές επιτυχίες δίνουν τον τόνο, στον τελικό συγκρούστηκαν και δύο εκδοχές της Ευρώπης. Τη μία εκπροσωπούσε η πρόεδρος της Κροατίας Γκράμπαρ Κιτάροβιτς. Το ότι στον τελικό της Μόσχας παρουσιάστηκε με ένα κιτς φόρεμα εμπνευσμένο από τα σύμβολα και τη σημαία της χώρας, είναι το λιγότερο κακό. Παλαιότερα είχε κάνει επίσημη επίσκεψη σε ένα μνημείο στην Αυστρία προς τιμή των κροατικών στρατευμάτων που είχαν συμμαχήσει με τους ναζί και εκτέλεσαν χιλιάδες αριστερούς και αντιστασιακούς στα τέλη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Την άλλη εκδοχή, της ανοιχτής Ευρώπης, συμβόλιζε αυτή η πολύχρωμη ομάδα της Γαλλίας. Από το να πάρει τα εύσημα η κυρία Κιτάροβιτς και η εθνική καθαρότητα της κροατικής ομάδας, πολύ καλύτερα ηχεί το σύνθημα των Γάλλων που πανηγυρίζουν τιμώντας και τον νεαρό άσσο τους: Liberte, Egalite, Mbappe...

Στέλιος Κουλογλου

Δεν υπάρχουν σχόλια: