Μία από τις χειρότερες ανθρωπιστικές κρίσεις στον κόσμο εκτυλίσσεται στις όχθες της λίμνης Τσαντ, στην Κεντρική Αφρική, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Στη Νιγηρία, το Νίγηρα, το Καμερούν και...
το Τσαντ, οι άνθρωποι υποφέρουν περισσότερο από την ακραία φτώχεια. Την ίδια στιγμή οι ισλαμικές τρομοκρατικές οργανώσεις σε συνδυασμό με διεφθαρμένες κυβερνήσεις και η απουσία οποιασδήποτε λειτουργικής κρατικής διοίκησης κάνουν τη ζωή τους κόλαση, για να μην αναφέρουμε τις ασθένειες, τις φυσικές καταστροφές και τον υπερπληθυσμό. Όλα αυτά τα προβλήματα τώρα επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή και την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Περισσότεροι άνθρωποι, λιγότεροι πόροι
Το Σαχέλ, μια ζώνη ημι-άνυδρης γης νότια της Σαχάρας στην οποία βρίσκονται και οι ακτές της λίμνης Τσαντ, θερμαίνεται 1,5 φορές ταχύτερα από ό, τι ο υπόλοιπος πλανήτης. Διάφορα πρότυπα κλιματικής πρόβλεψης υποδηλώνουν ότι στο μέλλον αυτό το μέρος του κόσμου θα αντιμετωπίσει βαρύτερες βροχοπτώσεις σε μικρότερες χρονικές περιόδους, οδηγώντας σε μαζικά προβλήματα για τους ανθρώπους που εργάζονται στη γη. Οι πόροι είναι ήδη λίγοι ακόμη και χωρίς ακραίες καιρικές συνθήκες και τα παραδοσιακά συστήματα διανομής καταρρέουν. Παράλληλα, πολλοί άνθρωποι βασίζονται στα όλο και λιγότερα κομμάτια εύφορης γης, γεγονός που οδηγεί σε περισσότερες διαμάχες.
Το πρόβλημα δεν είναι, όπως συχνά περιγράφεται, μια συρρίκνωση της λίμνης, αλλά ο απρόβλεπτος καιρός. Μια μελέτη που διεξήχθη από το think tank Adelphi στο Βερολίνο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, ενώ η έκταση της λίμνης Τσαντ μπορεί να αλλάζει στη διάρκεια του έτους, το μέγεθος της έχει παραμείνει σχετικά σταθερό από τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Στην πραγματικότητα, αν συμπεριληφθούν τα υπόγεια ύδατα, έχει αυξηθεί. Το πρόβλημα είναι η βροχή, που γίνεται όλο και λιγότερο προβλέψιμη. Επιπλέον, η επιφάνεια της λίμνης γεμίζει με νησιά, γεγονός που δημιουργεί προβλήματα στην αλιεία και την κυκλοφορία των πλοίων. Τα κλιματικά μοντέλα προβλέπουν αύξηση των ακραίων καιρικών συνθηκών στο Σαχέλ, που θα επιδεινώσει περαιτέρω αυτά τα προβλήματα.
Όλα αυτά έχουν άμεσες συνέπειες για την Ευρώπη. Χωρίς τη συνεργασία των κρατών του Σαχέλ, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα μπορέσει να επιτύχει το επίπεδο ελέγχου της μετανάστευσης. Επιπλέον στο Σαχέλ υπάρχει όλο και περισσότερη ανομία. Η πείνα και η τρομοκρατία εξελίσσονται, όπως και η μετανάστευση, η εμπορία ανθρώπων και το λαθρεμπόριο.
Η λίμνη Τσαντ είναι μια από τις σημαντικότερες πηγές ζωής στο Σαχέλ. Για αιώνες προσέφερε τα προς το ζην σε όσους ζούσαν στις όχθες και τα νησιά της, ενώ έχει χρησιμεύσει ως οικονομικός κόμβος και πηγή τροφής για περισσότερα από 20 εκατομμύρια ανθρώπους. Αλλά το οικοσύστημα της λίμνης μεταβάλλεται ταχύτατα και το ίδιο συμβαίνει και με τους κατοίκους της γύρω περιοχής.
Η κλιματική αλλαγή παίζει σημαντικό ρόλο σε όλα αυτά τα προβλήματα. Ο πόλεμος εναντίον της Μπόκο Χαράμ (εξτρεμιστική ισλαμιστική τρομοκρατική οργάνωση), σε συνδυασμό με τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττουν τόσο οι ανταρτικές ομάδες όσο και οι επίσημοι στρατοί, καθιστά δύσκολη την προσαρμογή των ανθρώπων στις νέες συνθήκες που δημιουργεί η υπερθέρμανση του πλανήτη. Αυτό έχει οδηγήσει σε μεγαλύτερη πείνα και φτώχεια, γεγονός που, με τη σειρά του, αυξάνει την προθυμία των πολιτών να ενταχθούν σε ένοπλες ομάδες.
Το κλίμα
Ο Μάμαματ Μούσα ζει σε ένα μικρό χωριό στις όχθες της λίμνης και είναι ο ανιψιός ενός αρχηγού των Buduma, ομάδας που ζούσε στη λίμνη εδώ και αιώνες. Η γη εδώ είναι πλέον άγονη. Πυκνά σύννεφα ακρίδων συγκεντρώνονται τη νύχτα κοντά στα φώτα, καταστρέφοντας ολόκληρα αγροκτήματα. Δεν υπάρχουν δρόμοι και τα μοναδικά οχήματα που συναντά κανείς εδώ είναι τα λευκά Land Cruisers που ανήκουν στις ΜΚΟ και τα πικ απ του στρατού. Στις κατασκηνώσεις για τους εσωτερικά εκτοπισμένους θα δει κανείς καλύβες από καλάμια. Τα εμπορεύματα μεταφέρονται με καμήλες και γαϊδούρια, ενώ μόνο μερικές από τις μεγαλύτερες πόλεις έχουν ηλεκτρική ενέργεια.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η φτώχεια και ο αριθμός των ανθρώπων που σκοτώθηκαν σε πολέμους μειώνεται τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ οι συγκρούσεις μεταξύ των χωρών είναι λιγότερο συχνές. Αλλά η κλιματική αλλαγή απειλεί την πρόοδο αυτή και ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να επιφέρει θεμελιώδεις αλλαγές στον τρόπο που ζουν οι άνθρωποι και οι συγκρούσεις θα μπορούσαν και πάλι να γίνουν πιο συχνές.
Ο Τσάκ Χάγκελ, πρώην υπουργός άμυνας των ΗΠΑ, χαρακτήρισε την κλιματική αλλαγή ως «τεράστια απειλή». Η Συρία γνώρισε μια περίοδο ακραίας ξηρασίας, μια από τις πιο σοβαρές της πρόσφατης ιστορίας, που οδήγησε σε εμφύλιο πόλεμό. Στο Μάλι, οι συγκρούσεις μεταξύ αγροτών και κτηνοτρόφων επιδεινώθηκαν. Ο πόλεμος στην Νταρφούρ, ο οποίος εξακολουθεί να γίνεται στο Σουδάν, θεωρείται ευρέως ως η πρώτη κλιματική σύγκρουση της εποχής μας.
Στην περιοχή γύρω από την λίμνη Τσαντ ο αριθμός των προσφύγων και των νεκρών αυξάνεται κάθε μέρα. Η μελέτη Adelphi περιγράφει την αλληλεπίδραση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των συγκρούσεων. Αυτοί οι δύο παράγοντες καθιστούν τη ζωή όλο και πιο δύσκολη για τους κατοίκους.
Σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις, η λίμνη, συμπεριλαμβανομένων των υπογείων υδάτων, καλύπτει έκταση περίπου 14.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Περίπου 7.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι ανοικτό νερό, ενώ 5.000 καλύπτονται από βλάστηση. Παρόλο που ο συνολικός όγκος νερού αυξάνεται, η προσβάσιμη επιφάνεια του νερού μειώνεται στην πραγματικότητα λόγω της βλάστησης της επιφάνειας. Αυτό σήμανε ότι υπάρχει μικρότερη ποσότητα νερού για τους αλιείς. Εκτός αυτού, οι κυβερνήσεις των γειτονικών χωρών δήλωσαν πολλά νησιά και εκτάσεις ακτών «κόκκινων ζωνών». Η είσοδος στις περιοχές αυτές δεν επιτρέπεται λόγω των συγκρούσεων ενάντιων της Μπόκο Χαράμ .
«Ποτέ στο παρελθόν οι κάτοικοι της περιοχής δεν γνώριζαν την πείνα. Τα νησιά είχαν πλούσια βλάστηση, οι αγελάδες έδιναν αρκετό γάλα, η λίμνη ήταν βαθύτερη και γεμάτη μεγάλα ψάρια», ανέφερε στον Spiegel ο Μούσα.
Κατά την ξηρασία της δεκαετίας του’ 70 και του '80, όμως, η λίμνη άρχισε να συρρικνώνεται γρήγορα. Υπήρχαν πάντα διακυμάνσεις, αλλά ως αποτέλεσμα της ξηρασίας, το νερό υποχώρησε δεκάδες χιλιόμετρα. Μέχρι τη δεκαετία του 1990, η λίμνη είχε συρρικνωθεί περισσότερο από 90%.
Για να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο, πατήστε ΕΔΩ...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου