«Φωνές» που ακούγονται...

Της Πόπης Διαμαντάκου

Την ίδια ώρα που αντιµέτωποι µε τα οικονοµικά προβλήµατα οι εγχώριοι καναλικοί στρατοί µάχονται για την επιβίωση, το οποίο σηµαίνει συντήρηση του ήδη υπάρχοντος «υλικού», οι µεγάλες τηλεοπτικές αγορές διερευνούν το µέλλον.
Σε αναζήτηση νέων... σεναρίων και µεθόδων ψυχαγωγίας βρίσκεται η τηλεοπτική παραγωγή των εξελιγµένων αγορών, προσπαθώντας να συνδυάσει τις κοινωνικές αλλαγές µε µια τηλεόραση που θα απαντάει στις ανάγκες ενός κοινού όλο και πιο απαιτητικού, όλο και λιγότερο εύπιστου στα παλιά «παραµύθια» της κατανάλωσης και κυρίως, όλο και περισσότερο ενεργητικού καθώς οι νέες τεχνολογίες του προσφέρουν ρόλο στη διαµόρφωση τηλεοπτικών προϊόντων.

Ειδικώς το τελευταίο αναδείχθηκε εντόνως µε τα τάλεντ σόου, όπου η γνώµη του φιλοθεάµονος για το τελικό αποτέλεσµα, για το ποιος θα είναι ο νικητής, αποδείκνυε ότι απέχει µακράν από τις προδιαγραφές που επέβαλλε η σοουµπιζνεζική αγορά. Παρουσιάστηκε, για παράδειγµα, µια τάση απελευθέρωσης από τις ασφυκτικές προδιαγραφές της εµφάνισης, της ηλικίας και όλων εκείνων των στοιχείων, που επιβάλλονται από τη βιοµηχανία της διασκέδασης στο «φυσικό ταλέντο» προκειµένου να το ελέγξει και δι’ αυτού να ελέγξει και να κατευθύνει το γούστο του κοινού.

Θα ήταν ουτοπικό να φανταστεί κανείς ότι όλα αυτά θα καταλυθούν από τη µια ηµέρα στην άλλη. Ωστόσο η επιτυχία τηλεπροϊόντων που µοιάζουν να ανατρέπουν «παραδοσιακές» αντιλήψεις περί των συστατικών του «σουξέ» φαίνεται πως οδήγησε τη σκέψη των παραγωγών σε νέα µονοπάτια.

Η επιτυχία του νεανικού µιούζικαλ «Glee», για παράδειγµα, της έξυπνης αυτής σάτιρας της σοουµπιζνεζικής «δικτατορίας» της εµφάνισης και των ηθών, που την ίδια στιγµή αποτελούσε και γέφυρα µε τη µεγάλη σκηνή της µουσικής βιοµηχανίας, ήταν ένδειξη της ανάγκης του κοινού να απελευθερωθεί από «προδιαγραφές» που περιθωριοποιούν µεγάλες κατηγορίες του. Ταλέντα στο «Glee», ένας καθηγητάκος, ένα παιδί στο αναπηρικό καροτσάκι που δεν τον εµπόδιζε να τραγουδάει και να κάνει απίθανες φιγούρες µε αυτό, µια υπέρβαρη έγχρωµη, µε άλλα λόγια χαρακτήρες που ανταποκρίνονταν σε κοινωνικές κατηγορίες αποκλεισµένες από την εικόνα ενός κόσµου που αποθέωνε ώς χθες την υγεία, τον πλούτο, την εµφάνιση.

Στην ίδια ατµόσφαιρα της απαλλαγής από την πλάνη της εικόνας φαίνεται να κινείται και το νέο τάλεντ σόου που κάνει θραύση ήδη στις ΗΠΑ, µε τον τίτλο «The voice» (Η φωνή). Εδώ οι κριτές είναι όλοι επαγγελµατίες τραγουδιστές και επιτυχηµένοι, που σηµαίνει ότι δεν ψάχνονται να κάνουν τηλεοπτική καριέρα εκµεταλλευόµενοι την ψευδοεξουσία που τους δίνεται από την παραγωγή, για να κανιβαλίζουν εις βάρος των διαγωνιζοµένων αναπαράγοντας στην ουσία τον συντηρητισµό. Κριτές στη «Φωνή» είναι η Christina Aguilera, ο τραγουδιστής των Maroon 5 Adam Livine, ο ράπερ Cee Lo Green και ο Blake Sheldon, φίρµα της κάντρι µουσικής.

Η ανατροπή είναι ότι ακούν τους διαγωνιζοµένους έχοντας γυρισµένη την πλάτη τους προς αυτούς. Ετσικρίνεται µόνο η φωνή του διαγωνιζοµένου. Αν τους αρέσει, πατούν ένα κουµπί και τότε µόνο γυρνούν και τον βλέπουν. Ο διαγωνιζόµενος επιλέγει σε ποια οµάδα κριτή θα ενταχθεί, ποιος θα είναι ο µέντοράς του δηλαδή, που σηµαίνει ότι ένα ακόµη στάδιο εξουσίας των κριτών περιορίζεται. Στο δεύτερο στάδιο οι διαγωνιζόµενοι σχηµατίζουν ντουέτα, γίνεται µια ακόµη επιλογή, µέχρι να µείνουν στο τέλος µόνο τέσσερις. Το κοινό φυσικά ψηφίζει σε κάθε στάδιο. Ενα ακόµη ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι σε µια τέτοια διαδικασία δεν έχουν θέση τα συνήθη προσβλητικά σχόλια προς τους διαγωνιζοµένους, ούτε ο εξευτελισµός διαφόρων ψώνιων, ούτε η συµµετοχή διαφόρων σέξι άφωνων υπάρξεων, αφού επιβάλλεται να διαθέτουν όλοι τραγουδιστικό ταλέντο, να διαθέτουν φωνή.

Πάντως λέγεται ότι ουδόλως στερείται θεάµατος το νέο τάλεντ σόου, αντιθέτως είναι πιο εντυπωσιακό και φρεσκάρει τα κουρασµένα κόνσεπτ αναζήτησης ταλέντων. Προς το παρόν µοιάζει µε αναδίπλωση µιας αγοράς της διασκέδασης, που έθρεψε τον κανιβαλισµό ως βασικό συστατικό µιας φρενιτιώδους κατανάλωσης προϊόντων, ανθρώπων, ταλέντων στήνοντας βιοµηχανίες εκµετάλλευσης του στρες και που πλέον διαπιστώνει ότι η παγκόσµια οικονοµική κρίση έχει φτάσει το µεγάλο λαϊκό κοινό στα όρια της αντοχής του.
TAΝΕΑ