Οταν πρόκειται για τη δημοσιονομική πειθαρχία στην Ευρωπαϊκή Ενωση, υπάρχει ένα... Αγιο Δισκοπότηρο, ένας μαγικός αριθμός που έχει γίνει εμμονή στους πολιτικούς και οικονομικούς ταγούς της Ευρώπης: ο αριθμός...
3.
Αυτό είναι το ανώτατο όριο ελλείμματος, το περιβόητο 3% επί του ΑΕΠ, που οφείλουν να τηρούν απαρέγκλιτα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. προκειμένου να διατηρούνται η ισορροπία στη νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης και η σταθερότητα στον χώρο του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος. Κάθε παραβίαση αυτού του επιπέδου θεωρείται... έγκλημα καθοσιώσεως, σε βαθμό τέτοιο που να χρήζει άμεσης παρέμβασης, κοινοτικής αρωγής στον αδύναμο κρίκο της αλυσίδας και εν τέλει λήψης άμεσων και σκληρών μέτρων προκειμένου το περί ου ο λόγος κράτος-μέλος, η οικονομία-παρίας της Ενωσης, να αντιμετωπίσει άμεσα το πρόβλημα και να μην κινδυνεύσουν με μετάσταση του «ιού» τα υπόλοιπα μέλη. Κάπως έτσι θα μπορούσε κανείς, ελαφρώς απλουστευτικά, να δικαιολογήσει τα μνημόνια, το ΔΝΤ, τα προγράμματα σταθερότητας και ανάκαμψης που εφαρμόζονται εδώ και χρόνια πρώτα στην Ελλάδα και μετά και σε άλλα κράτη-μέλη που αντιμετώπισαν παρόμοια προβλήματα. Μόνο που μια πιο προσεκτική ματιά στα διαθέσιμα στοιχεία αποκαλύπτει ότι «το πρόβλημα του 3%» δεν αφορά αποκλειστικά την Ελλάδα ή έστω τις αδύναμες οικονομίες της Ευρωπεριφέρειας.
Μια πιο προσεκτική ανάλυση και μια απλή παράθεση των ιστορικών στοιχείων δείχνουν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η συντριπτική πλειονότητα των εταίρων μας, αυτών που σήμερα μας κουνάνε το δάχτυλο και μας κατηγορούν ότι δεν μπορούμε να συμβαδίσουμε με τα υπόλοιπα μέλη της Ευρωζώνης, δεν εθελοτυφλούν απλώς, αλλά ενίοτε αντιμετωπίζουν παρόμοια, αν όχι σημαντικότερα, προβλήματα στο να κινηθούν εντός των αυστηρών ορίων τα οποία οι ίδιοι έχουν συνομολογήσει και για τα οποία μας εγκαλούν!
Για του λόγου το αληθές και σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα σχετικά στοιχεία που δημοσιοποίησε το πρακτορείο Bloomberg (στοιχεία Ιανουαρίου 2016), πέντε κράτη-μέλη της Ε.Ε. αδυνατούν να περιορίσουν τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα εντός του 3% του ΑΕΠ τους και παράλληλα να μειώσουν το χρέος τους σε ποσοστό κάτω του 60% επί του ΑΕΠ τους. Τα πέντε κράτη είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ελλάδα και η Κροατία - δηλαδή τρεις από τις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης. Τρεις ακόμη χώρες -η Φινλανδία, η Πολωνία και η Ρουμανία- θεωρείται ότι βρίσκονται στο κατώφλι της «παραβίασης» του χρυσού κανόνα του 3% στο ισοζύγιό τους.
Οι χώρες με τις μεγαλύτερες παραβιάσεις των προϋπολογισμών (πρόβλεψη για το 2016)
Θυμηθείτε ότι η Ε.Ε. υπαγορεύει ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να τηρούν τη συμφωνία των οικονομικών ορίων, αλλιώς θα έρχονται αντιμέτωπες με μεγάλα πρόστιμα (αν και κανένα δεν έχει ποτέ εφαρμοστεί παρά τις επίμονες παραβιάσεις). Με βάση ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, από το οποίο προκύπτουν τα δεδομένα και οι απόλυτοι αριθμοί προόδου των ευρωπαϊκών οικονομιών, υπεγράφη το 1998 από όλα τα μέλη της Ενωσης ακριβώς για να ενισχυθεί η παρακολούθηση των προϋπολογισμών, είναι πραγματικά απορίας άξιον πώς φτάσαμε σήμερα στο απίστευτο στατιστικό τα 25 από τα 28 μέλη της να έχουν υπερβεί το όριο του ελλείμματος κάποια στιγμή όλα αυτά τα χρόνια. Για την ακρίβεια, η Σουηδία, η Εσθονία (!) και το Λουξεμβούργο είναι οι μόνες χώρες που έχουν αποφύγει την παραβίαση των κανόνων του Μάαστριχτ.
Γερμανία: Δάσκαλε, που δίδασκες
Η οικονομική κρίση του 2008 είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη γι’ αυτή την απίστευτα φτωχή επίδοση, κυρίως γιατί οι περισσότερες χώρες, ακόμα και αυτές που θεωρητικά ανήκουν στον πιο σκληρό πυρήνα της ευρωπαϊκής οικονομίας αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν επιθετικά προγράμματα τόνωσης και στήριξης της οικονομίας τους, παρακάμπτοντας εν γνώσει τους τις αυστηρές παραμέτρους του Συμφώνου Σταθερότητας. Κάπως έτσι η Ε.Ε. βρέθηκε από μόλις δύο οικονομίες που ήταν εκτός ορίων του συμφώνου το 2007 (την Ελλάδα και την Ουγγαρία) σε συνολικά 22 παραβιάσεις το 2009, συμπεριλαμβανομένων και των πλέον συντηρητικών φορολογικά και οικονομικά κρατών όπως η Γερμανία και η Αυστρία. Κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης, δηλαδή από το καλοκαίρι του 2007 και μέχρι σήμερα, ο μέσος όρος των ελλειμμάτων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης ανήλθε στο 6,7% του ΑΕΠ, από μόλις 0,9% το αμέσως προηγούμενο διάστημα, δηλαδή επί σχεδόν μία δεκαετία (1998-2007). Μακράν το πιο εντυπωσιακό χάσμα της περιόδου καταγράφηκε στην Ιρλανδία το 2010, με το έλλειμμα ρεκόρ της τάξης του 32,3%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οσον αφορά τα «φαβορί» για την τρέχουσα χρονιά, οι εκτιμήσεις αρχικά κάνουν λόγο για πολύ λιγότερα κράτη εκτός των ορίων, τα λιγότερα των τελευταίων εννέα χρόνων. Προφανώς και η καταχρεωμένη Ελλάδα πρωταγωνιστεί σε αυτή την κατηγορία, καταβάλλοντας προσπάθειες να ανατάξει την οικονομία της. Μαζί της όμως στο κλαμπ των χρεωμένων του 2016 θα μετάσχει η Γαλλία, η οποία ήδη έχει λάβει προειδοποιήσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ελέγξει τα δημοσιονομικά της μεγέθη άμεσα, όπως και η Ιταλία, το χρέος της οποίας είναι μακράν το μεγαλύτερο -αναλογικά- στην Ε.Ε. Ειδικότερα δε για τη Γαλλία η Κομισιόν φέρεται να δίνει διορία στη γαλλική κυβέρνηση μέχρι το 2017 για να εφαρμόσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που θα της επιτρέψουν να κοντρολάρει τα μεγέθη της οικονομίας της. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι ιθύνοντες της Κομισιόν εκτιμούν ότι το 2016 θα είναι η ένατη συνεχή χρονιά υπερβολικών ελλειμμάτων για μερικές από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης.
Οσο για το πώς αντιμετωπίζουν την κατάσταση οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές; Από τη μεριά του ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν δήλωσε ότι αναμένει το έλλειμμα να βρεθεί εντός ορίων και... προθεσμιών εγκαίρως, μέσα στη διορία του 2017 δηλαδή - αν και η τελευταία σχετική έρευνα του Bloomberg ανάμεσα σε πάνω από 100 οικονομολόγους και ανεξάρτητους αναλυτές δεν έφτασε σε τόσο αισιόδοξα συμπεράσματα. Για την ακρίβεια, οι οικονομολόγοι προβλέπουν για τη Γαλλία 3,2% έλλειμμα για το 2017 και μείωση εντός ορίων, στο 3%, από το δεύτερο μισό του 2018 και μετά.
Εκτός από τη Γαλλία, μόνο η Κροατία εξακολουθεί να περιμένει ότι θα παραμείνει εκτός ορίων και φέτος, ενδεχομένως και στο ξεκίνημα του 2017, με πρόβλεψη να εξέλθει της ύφεσης από τις αρχές του 2018 μετά από μια περίοδο πάνω από έξι έτη. Αντιθέτως, η Ισπανία εκτιμά ότι θα κλείσει τη χρονιά με έλλειμμα της τάξης του 2,8% του ΑΕΠ της, ακολουθούμενη από την Ελλάδα στο 2,4% και το Ηνωμένο Βασίλειο στο 2,2%.
Οσο για το ποια ευρωπαϊκά κράτη αναμένεται να διαχειριστούν τόσο φέτος όσο και το 2017 καλύτερα τους προϋπολογισμούς τους, οι ειδικοί ποντάρουν ότι για το 2016 νικητής θα είναι το Λουξεμβούργο, με προβλεπόμενο πλεόνασμα 0,4% του ΑΕΠ, ακολουθούμενο από την Εσθονία και τη Γερμανία, οι κυβερνήσεις των οποίων προδικάζουν ότι θα καταφέρουν να δαπανήσουν λιγότερα κεφάλαια από τα προσδοκώμενα έσοδά τους.
Oι μεγαλύτερες παραβιάσεις των ευρωπαϊκών κανόνων
ΤΑ ΠΡΟΣΤΙΜΑ
28 Νοεμβρίου 2014: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κινήθηκε ένα βήμα πιο κοντά στην επιβολή άνευ προηγουμένου κυρώσεων στη Γαλλία, στην Ιταλία και το Βέλγιο μετά την αρχική της προειδοποίηση ότι το 2015 τα σχέδια των προϋπολογισμών τους παραβίαζαν τους κανόνες περί δαπανών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Συγκεκριμένα, δημοσιοποίησε έκθεση με την οποία συνέστησε στις κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Ιταλίας -δηλαδή της δεύτερης και της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας στο μπλοκ του ευρώ- ότι πρέπει να μειώσουν τα ελλείμματά τους και να κάνουν τις οικονομίες τους πιο ανταγωνιστικές. Μάλιστα την ίδια ημέρα η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι έδωσε επισήμως προθεσμία στις τρεις χώρες (Γαλλία, Ιταλία, Βέλγιο) μέχρι τον Μάρτιο του 2015 να ακολουθήσουν τις οδηγίες της, απειλώντας ότι σε αντίθετη περίπτωση θα εξετάσει εάν και πώς θα αναλάβει δράση, με πιθανότερη την επιβολή προστίμου ίσου με το 0,5% του ΑΕΠ κάθε χώρας. Από τις τρεις χώρες που μπήκαν τότε στο... στόχαστρο της Κομισιόν η Γαλλία ήταν πιο κοντά στο να γίνει η πρώτη χώρα που θα κληθεί να πληρώσει πρόστιμο δισεκατομμυρίων ευρώ, δεδομένου ότι ήδη βρισκόταν σε διαδικασία ενισχυμένης εποπτείας, λόγω του ευρέος ελλείμματός της που βρισκόταν το 2014 στο 3,9%, με πρόβλεψη να διευρυνθεί περαιτέρω το 2016 στο 4,5% και το 2017 στο 4,7% - ήτοι το μεγαλύτερο έλλειμμα της Ευρωζώνης. Τελικά επήλθε ένας συμβιβασμός και η Κομισιόν χορήγησε στη Γαλλία διετή παράταση για να καλύψει τον στόχο του 3% στο έλλειμμά της.
Νοέμβριος 2015: Αντίθετα η Ισπανία έγινε η πρώτη «πολιτεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης» στην οποία τελικά επεβλήθη πρόστιμο για τη δήλωση ανακριβών στοιχείων του προϋπολογισμού σε μια απόφαση-ορόσημο για την Ευρωζώνη και για το μείζον θέμα της δημοσιονομικής πολιτικής. Η ισπανική κυβέρνηση κλήθηκε να πληρώσει το ποσό των 18,9 εκατ. ευρώ αναφορικά με την υπόθεση του χειρισμού των στοιχείων για το έλλειμμα στην περιοχή της Βαλένθια. Το πρόστιμο επικυρώθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μετά από σχετική σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που είχε εξετάσει ενδελεχώς την υπόθεση.
newmoney.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου